احكام حقوقى اسلام(ج2) - یوسفیان، نعمت الله

نام کتاب : احكام حقوقى اسلام(ج2) نویسنده : یوسفیان، نعمت الله جلد : 1 صفحه : 72

بديهى است كه حق در همه جا ماهيت و مفهوم واحدى دارد و چنين نيست كه در هر مورد، معنايى مغاير با معناى ديگر داشته باشد. به عبارت ديگر، حق بين موارد و مصاديق گوناگون خودش مشترك معنوى است «1».
با توجه به اين توضيح، منظور از «تزاحم حقوق» مزاحمت كردن دو يا چند حق با يكديگر در مقام عمل است؛ به اين معنا كه اجرا و امتثال دو حق يا بيش‌تر با يكديگر ميسّر نيست و اجراى يكى مانع از اجراى بقيه مى‌شود.
گونه‌هاى تزاحم حقوق‌ با توجه به اين كه حقوق در عرف فقهاى اسلام، به دو قسم «حقّ اللَّه» و «حقّ النّاس» «2» تقسيم مى‌گردد، تزاحم بين آن‌ها نيز به سه گونه ذيل قابل تصوّر خواهد بود:
1- تزاحم حقوق اللَّه با يكديگر:
گاهى بعضى از حقوق الهى در مقام امتثال، با بعضى ديگر مزاحمت مى‌كند. به عنوان مثال، اگر در وقت نماز واجب، مسجد نجس شده باشد، در اين هنگام، امر به نماز با امر به ازاله نجاست از مسجد در مقام امتثال مزاحمت مى‌كند.
2- تزاحم حقوق اللَّه با حقوق النّاس‌ گاهى بعضى از حقوق الهى در مقام امتثال، با بعضى از حقوق الناس مزاحمت پيدا مى‌كند. به عنوان مثال، در وقت نماز واجب، طلبكار سر برسد و طلب خود را مطالبه كند. در اين هنگام، امر به نماز با امر به پرداخت حقوق مردم در هنگام اجرا با يكديگر مزاحمت كرده است.

نام کتاب : احكام حقوقى اسلام(ج2) نویسنده : یوسفیان، نعمت الله جلد : 1 صفحه : 72

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست