نشانه‌هاى كفر مى‌شمارد (ص/ 2). آنان كه به مبدأ و معاد ايمان ندارند و از تهذيب نفس گريزان‌اند، چون به قدرت و ثروت و هيبت مى‌رسند، در بند غرور و طغيان اسير مى‌شوند (علق/ 6 و 7) و ديگران را به پيروى از خويش فرا مى‌خوانند و در جامعه شكاف مى‌اندازند.

7. تجمّل‌گرايى و عشرت‌طلبى:

كافران، دنيا را خانه اوّل و آخر خويش مى‌پندارند و همه سعى و همّت خويش را براى بهره‌مندى از مواهب دنيوى به كار مى‌گيرند. تنها در پى مركب و مسكن و مال و منال و زن و فرزندند و در زندگى خويش، فقط لذّت‌هاى جسمانى را مى‌جويند. قرآن كريم در اين باره مى‌فرمايد: «و كسانى كه كافر شدند، از متاع زودگذر دنيايى بهره مى‌جويند و همچون چارپايان مى‌خورند و سر انجام، آتش دوزخ جايگاه آنان است.» (محمّد/ 12)

8. تعصّب جاهلى:

حبّ ذات از غريزه‌هاى پايدار و جاندار انسان است.

اسلام نيز بدين غريزه اعتبار داده است و آن را نامشروع و غير انسانى نمى‌انگارد؛ امّا تا آنجا كه آدمى را در برابر حق جاى ندهد و به باطل پيوند نزند. كافران بر اثر علاقه فراوان به خود و آنچه متعلّق به خويشتن مى پندارند، به تعصّب و حميّت جاهلانه گرفتار مى‌آيند و بر حق پاى مى‌نهند و از عدالت مى‌گذرند. قرآن اين صفت را سخت نكوهش مى‌كند و از نشانه‌هاى كفر مى‌داند (فتح/ 26).

9. نا اميدى:

كافران از آن رو كه به خدا و معاد ايمان ندارند، در تاريكى سر در گم‌اند. نه از خويش خبر دارند و نه به آينده اميد مى‌برند. آنان از اميد به امدادهاى الهى و گشايش‌هاى آسمانى محروم‌اند و در سختى‌ها و دشوارى‌ها به نا اميدى و افسردگى دچارند. قرآن كريم نيز از زبان حضرت يعقوب (ع) نااميدى و يأس را صفات كافران مى‌خواند (يوسف/ 87).

***

آثار نفاق: نشانه‌ها و پيامدهاى نفاق‌

الف. پيامدهاى نفاق:

نفاق از بيمارى‌هاى باطنى و صفات ناپسند است كه آثار زيانبارى دارد. از آن جمله است:

1. تباهى ايمان:

نفاق ايمان را مى‌خورد و ريشه‌هايش را مى خشكاند؛ چنان كه امام على (ع) مى‌فرمايد: «نفاق، ايمان را تباه مى‌كند.» (غرر الحكم‌، 1/ 192)

2. بى‌نصيب ماندن از حكمت: