تأليف على بن طاووس. «ملاحم» جمع «مَلْحَمَه» به معناى كشتار بزرگ در جنگ است (خورشيد مغرب‌، 301). برخى شيعيان مى‌پندارند كه براى نزديك ساختن ظهور بايد در تحقّق اين شرط كوشيد و فساد را رواج داد يا دست كم راه سكوت و سكون در پيش گرفت و از امر به معروف و نهى از منكر و مبارزه با فساد دست كشيد (مجموعه آثار شهيد مطهّرى‌، 18/ 187؛ خورشيد مغرب‌، 331). علماى شيعه در برابر اين ديدگاه نادرست معتقدند كه مراد روايات از رواج فساد در عصر ظهور آن نيست كه بايد دست به گناه و زشتى و فساد زد و از وظايف دينى شانه خالى كرد. مراد اين است كه وضعيّت ناهنجار جامعه انسانى در آن عصر، به گونه قهرى جهان را بدين سو خواهد كشاند و اينكه رواج فساد در جهان، شرط ظهور است بدين معنا نيست كه بايد به دست خود اين شرط را فراهم آوريم. در عصر غيبت هيچ يك از تكاليف و واجبات ساقط نمى‌شوند. مؤمنين به رغم فسادى كه روز به روز جهان را در خود مى‌گيرد، بايد خويشتن و جامعه انسانى را براى يارى امام (ع) آماده سازند (خورشيد مغرب‌، 330 و 331). ج. ظهور قيام‌ها و انقلاب‌هايى كه زمينه قيام جهانى حضرت مهدى (ع) را پيش مى‌آورند.

روايات فراوانى از بزرگان معصوم (ع)، از بروز قيام‌هاى مردمى در آستانه ظهور خبر مى‌دهند. در برخى از اين روايات آمده است كه حكومتى به دست رهبرى صالح در شرق جهان پاى مى‌گيرد كه تا ظهور حضرت مهدى (ع) دوام مى‌يابد.

(بحارالانوار، ج 52/ 243 و ج 51/ 84؛ الملاحم و الفتن‌، ابن طاووس/ 66). برخى از علماى روزگار معاصر، معتقدند كه اين حكومت، همان است كه پس از انقلاب اسلامى در كشور ايران بنيان نهاده شد.

هر چند نخستين بار نيست كه علماى شيعه قيامى را مصداق قيام مذكور در روايات دانسته‌اند، امّا هيچ قيامى در تاريخ شيعه داراى وسعت و عظمت انقلاب اسلامى نبوده است. از اين رو، احتمال اينكه مراد از دولت زمينه‌ساز، انقلاب اسلامى ايران باشد بسيار است (فرهنگ نامه مهدويت‌، 207).

***