ش‌

شاهدان قيامت: گواهان اعمال انسان در قيامت‌

يكى از توقف‌گاه‌هاى قيامت، «موقف شهادت» است. در اين توقف‌گاه، شاهدان بر اعمال انسان گواهى مى‌دهند. گواهان بنابر آيات و روايات، متعدّدند و با شهادت آنها، راه عذر و انكار بر انسان بسته مى‌شود (تفسير القمى‌، 2/ 216). وجود شاهدان قيامت در تربيت و سازندگى انسان مؤثّر است؛ زيرا او مى‌داند كه آنچه را در دنيا انجام مى‌دهد، بى كم و كاست به پايش مى‌نويسند و شاهدان معتبرى برايش مى‌آورند. نخستين شاهد قيامت، خداوند متعال است كه گواهى خويش را از گذر الهام به فرشتگان مأمور حساب بيان مى‌دارد (يونس/ 46). دومين شاهد، پيامبران الهى‌اند. هر پيامبرى بر اعمال امّت خويش گواهى مى‌دهد؛ امّا پيامبر اسلام 6 بر اعمال پيامبران پيش از خود نيز گواهى مى‌دهد (نساء/ 41؛ نحل/ 89).

محتمل است گواه بودن پيامبران به اين معنا باشد كه آنان ميزان سنجش اعمال‌اند؛ يعنى نمونه‌اى براى نشان دادن كردار خوب خوبان و كردار زشت زشتكاران (پيام قرآن‌، 6/ 149 و 150). سومين شاهد، امامان معصوم‌اند. در قرآن كريم آمده است كه شما را امّتى ميانه قرار داديم تا بر مردم گواه باشيد و رسول خدا 6 نيز بر شما گواه باشد (بقره/ 143). با توجّه به اينكه همه افراد امت اسلامى، بر راه ميانه نبوده‌اند و ويژگى‌هاى شهادت را نداشته‌اند، مى‌توان دريافت كه مراد از «امّت ميانه» در آيه شريف، تنها كسانى خاص است. در روايات نيز آمده است كه مراد از «امّت ميانه» امامان معصوم (ع) است (تفسير الصّافى‌، 1/ 147؛ معاد، 210).

چهارمين شاهد، فرشتگان الهى‌اند. به روز واپسين انسان در پيشگاه عدل الهى حضور مى‌يابد و كنار او فرشته‌اى است كه او را به محشر سوق مى‌دهد و فرشته‌اى‌