انشعاب‌ها:

زيديّه به دليل اختلافات فكرى، به انشعابات فراوانى دچار شده است. شمار شعبه‌هاى زيديّه را تا پانزده شعبه برشمرده‌اند كه بيشترين آنها از ميان رفته‌اند (شخصيّت و قيام زيد بن على، 414).

برخى تاريخ‌نگاران اهل سنّت كوشيده‌اند عقايد زيديّه را به معتزله نزديك نمايند (ر. ك. الملل والنّحل‌، 1/ 155). مهم‌ترين شعبه‌هاى زيديّه عبارت‌اند از:

الف. جاروديّه:

اينان به خلافت بلافصل على بن ابى طالب (ع) معتقدند و ترك بيعت با على (ع) را برابر با كفر مى‌دانند. بنابر باور اين گروه، پس از امام على (ع)، دو فرزندش، امام حسن و امام حسين (ع) به امامت رسيده‌اند و پس از اين دو امام، هر كس از فرزندان آنان قيام كند و شوراى مسلمانان او را به امامت برگزيند، امام است (فرق الشّيعه، 39 و 40).

ب. سليمانيّه:

اين گروه، بيعت با ابوبكر و عمر را خطا مى‌شمارند؛ امّا اين خطا را به حدّ كفر نمى‌رسانند. با اين حال، عثمان را به دليل بدعت‌هايى كه برنهاده است، كافر مى‌دانند.

ج. بتريّه:

اينان نيز خلافت ابوبكر و عمر را خطا مى‌شمارند؛ امّا درباره عثمان توقّف كرده، به تفسيق او قائل نيستند.

فرقه سليمانيّه و بتريّه، همچون فرقه جاروديّه، قيام با شمشير و تعيين شوراى مسلمانان را شرط امامت مى‌دانند (المقالات والفرق، 7).