و از موسى (ع)، خوف و غيبت را و از عيسى (ع)، اختلاف مردم درباره شخصيّت و تولّدش را و از ايّوب (ع) فَرَج بعد از شدّت را و از محمّد 6 قيام به شمشير را (كمال الدّين و تمام النّعمة، 577).

امامت:

حضرت مهدى (ع) در پنج سالگى امامت مسلمانان را بر عهده گرفت.

رواياتِ امامت آن امام همام (ع) در حدّ تواتر است و از ديگر امامان بيش‌تر است.

اين بدان سبب است كه در اين باره، هم از پيامبر 6 و حضرت فاطمه (س) رواياتى در دست است و هم از يازده امام معصوم (ع) (بحارالانوار، 51/ 162- 65؛ كمال الدين‌، 606- 482). براى نمونه از جابر بن عبداللّه انصارى نقل است كه پيامبر 6 فرمود: «پس از حسن بن على الزّكى، فرزند او- قائم به حق و مهدى امّت من- جانشين پدر مى‌شود. مهدى، همان است كه زمين را پر از عدل و داد مى‌كند؛ همان سان كه پيش از آن پر از ظلم و جور مى‌شود.» (همان، 486) در روايتى ديگر آمده است كه چهل نفر از شيعيان خاص امام حسن عسكرى (ع) به محضرش رسيدند و درباره جانشين او پرسيدند. امام حسن (ع) فرزند خويش، حضرت مهدى (ع) را به دست نشان داد و فرمود: «اين است امام شما پس از من و خليفه‌ام در ميان شما. از او فرمان بريد و به تفرقه نيفتيد كه دين خود را از كف مى‌دهيد و هلاك مى‌شويد.» (الغيبة، 357)

روزگار پيش از امامت:

حكومت عبّاسى از روزگار امامت حضرت موسى بن جعفر (ع) بر خشونت و خودكامگى و ستمكارى خويش افزود. عبّاسيان، امامان معصوم (ع) و پيروانشان را به زندان مى‌انداختند، تبعيد مى‌كردند و به قتل مى‌رساندند و از اين رهگذر در پى آن بودند كه مانع نشر آيين تشيّع شوند و پايگاه‌هاى مردمى امامان (ع) را از ميان بردارند. اين سياست، امامان معصوم (ع) را بر آن داشت تا فعّاليّت‌هاى خويش را پنهان سازند و تعاليم، فرمان‌ها و توصيه‌هاى خويش را محتاطانه به واسطه مأمورانى ويژه به مردم برسانند. از آن سو، اخبار متواتر گواهى مى‌داد كه واپسين وصىّ رسول خدا 6 منجى عالم است و حكومت‌هاى جور را از زمين برمى‌دارد.

اين اخبار عبّاسيان را به ترس و اضطراب انداخته بود؛ به حدّى كه مصلحت در آن ديدند كه امام حسن عسكرى (ع) را در