نام کتاب : دانش اجتماعى(2) نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 16
1- تمدّن ها قابل سنجشند: تمدّنها را مىتوانيم با هم بسنجيم و ميزان برترى هركدام را بر ديگرى تشخيص دهيم. به عنوان مثال، با مقايسه فرآوردههاى تكنولوژيك يك كشور با كشور ديگر، ميزان برترى يكى را بر ديگرى در مىيابيم از آنجا كه فرهنگها از مقوله كيفيات هستند، نحوه سنجش و ارزيابى آنها بسيار پيچيده و متفاوت از هم خواهد بود، زيرا فرهنگها، سليقه و معيارهاى خاصّ خود را دارند؛ اينكه آيا اخلاق علمى بهتر است يا اخلاق مذهبى، به ميزان اعتقاد و پايبندى افراد به مذهب بستگى دارد، چنان كه كدام رنگ و يا مدل لباس (نه جنس آن) بهتر است، بستگى به ذوق و سليقه افراد دارد. 2- عناصر تمدن به سرعت قابل انتقال و توسعهاند: عناصر تمدّن (يعنى دستاوردهاى مادى بشر) به آسانى از كشورى به كشور ديگر صادر مىشوند. تلفن، راديو، تلويزيون، اتومبيل و غيره در تمام دنيا رواج يافتهاند؛ حتى مردمى كه در مناطق قطبى زندگى مى كنند و در بسيارى از جهات هنوز ابتدايى به حساب مىآيند، با اين حال، امروزه از ابداعات تكنولوژيكى كه فرآوردههاى جوامع ديگر است، استفاده مىكنند، در حالى كه فرهنگ به سهولت قابل انتقال نيست و اغلب، از درون جامعه مىجوشد. البته در ميان جوامع تبادل فرهنگى صورت مى گيرد، ولى سرعت انتقال تمدّن بيش از فرهنگ است. البته انتقال و توسعه تمدّن، فرهنگ ويژه آن را بطور حتم درپى ندارد به عنوان مثال، در جوامع صنعتى كه زندگى بر اساس دقيقه و ثانيه و عادتِ وقت شناسى تنظيم مىشود، ساعت، نقش كليدى داشته و وسيلهاى براى زندگى است ولى براى بسيارى از مردم كشورهاى ديگر كه هنوز زمان و وقت، ركن اصلى تنظيم رفتار و زندگى نشده، ساعت به وفور يافت مىشود، امّا نه براى تنظيم وقت، بلكه براى تجمّل و زينت. «1» 3- تمدّنهابراى همه ملّتها قابل استفادهاند جوامع گوناگون با داشتن عقيدههاى مختلف مىتوانند از دستاوردهاى مادى يكديگر استفاده كنند؛ يك نفر سياهپوست آفريقايى مىتواند از اتومبيل ساخت ژاپن بهرهگيرد. چنان
نام کتاب : دانش اجتماعى(2) نویسنده : جمعی از نویسندگان جلد : 1 صفحه : 16