responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 3  صفحه : 1095
ابن حريوه
جلد: 3
     
شماره مقاله:1095



اِبْن‌ِ حُرَيوه‌ محمد بن‌ صالح‌ بن‌ هادي‌ سماوي‌ (د 1241ق‌/ 1826م‌)، عالم‌ زيدي‌ يمنى‌، حريوه‌ لقب‌ پدر وي‌ بود. او در صنعاء پرورش‌ يافت‌ و بر علوم‌ مختلف‌ از ادبيات‌، علوم‌ عقلى‌ و اصول‌ فقه‌ اطلاع‌ يافت‌. وي‌ در فلسفه‌ نظرات‌ خاصى‌ داشت‌. از جمله‌ اينكه‌ منشأ مشاجرات‌ در مسائل‌ عقلى‌ را لفظى‌ مى‌دانست‌ و بر آن‌ بود كه‌ مسائل‌ منطق‌ بديهى‌ است‌. وي‌ از تفكر مشّائى‌ به‌ حكمت‌ اشراق‌ گرايش‌ يافت‌ و به‌ وحدت‌ وجود قائل‌ بود. او به‌ جهت‌ همين‌ نظرات‌ خاص‌ فلسفى‌ و نيز به‌ سبب‌ خرده‌گيري‌ بر برخى‌ از صحابه‌ مورد سرزنش‌ معاصران‌ قرار گرفت‌. ابن‌ حريوه‌ در منازعه‌اي‌ كه‌ بين‌ يك‌ فرنگى‌ خاطى‌ و يك‌ فقيه‌ يمنى‌ در بندر مُخا رخ‌ داد و منجر به‌ دستگيري‌ فقيه‌ يمنى‌ گرديد، سلطان‌ عبدالله‌ بن‌ احمد المهدي‌ را به‌ سهل‌انگاري‌ در دين‌ نكوهيد، به‌ همين‌ جهت‌ وي‌ مجازات‌ و زندانى‌ شد و سپس‌ به‌ جزيره‌ كمران‌ تبعيد گرديد. پس‌ از چندي‌ به‌ بندر حديده‌ منتقل‌ شد و در آنجا به‌ فتواي‌ برخى‌ از علما به‌ قتل‌ رسيد و جسد او را بر دار كردند (زباره‌، 2/274- 279).
آثار: ابن‌ حريوه‌ آثار متعددي‌ دارد كه‌ نسخه‌هايى‌ از آنها در دست‌ است‌. از جملة آنهاست‌: 1. توزيع‌ العقال‌ فى‌ علم‌ الرجال‌ (رقيحى‌، 1/241)؛ 2. رسالة حول‌ الاختلاف‌ بين‌ الصحابة و مايتعلّق‌ بذلك‌ (همو، 2/624)؛ 3. السؤال‌ الوارد من‌ علماء الحرم‌ المحرّم‌ و الجواب‌ عليه‌ حول‌ آيات‌ الصفات‌ (همو، 2/648)؛ 4. سؤال‌ و جواب‌ حول‌ انحطاط العلم‌ فى‌ آخر الزمان‌ (همو، 2/647)؛ 5. الغطمطم‌ الزخّار المطهر لحدائق‌ الاْزهار كه‌ در رد كتاب‌ السيل‌ الجرّار نوشته‌ است‌ (همو، 3/1111؛ قائمة، 31)؛ 6. القول‌ الطيّب‌ و العمل‌ الصالح‌ (رقيحى‌، 2/706) كه‌ ظاهراً همان‌ تأليف‌ شم 3 است‌؛ 7. منتهى‌ الالمام‌ فى‌ احاديث‌ الاحكام‌ كه‌ نسخة آن‌ در كتابخانة عز شرقى‌ در صنعا موجود است‌ ( قائمة، 49).
آثار ديگري‌ نيز به‌ او منسوب‌ است‌ همچون‌ اختصار طبقات‌ الزيدية و شرح‌ تجريد الاعتقاد خواجه‌ نصيرالدين‌ طوسى‌ كه‌ تا انتهاي‌ بحث‌ وجود و عدم‌ در آن‌ آمده‌ است‌ (نك: زباره‌، 2/275، 277).
مآخذ: رقيحى‌، احمد عبدالرزاق‌ و ديگران‌، فهرست‌ مخطوطات‌ مكتبة الجامع‌ الكبير صنعاء، صنعا، 1984م‌؛ زباره‌، محمد، نيل‌ الوطر، قاهره‌، 1350ق‌؛ قائمة بالمخطوطات‌ العربية المصورة بالميكروفيلم‌، قاهره‌، 1967م‌. بخش‌ علوم‌ قرآنى‌ و حديث‌

 

نام کتاب : دانشنامه بزرگ اسلامی نویسنده : مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی    جلد : 3  صفحه : 1095
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست