بِشْر، ناحيهاي در شرق سوريه جبل البشري امروزي. اين ناحيه در
شمالشرقى كوههاي تدمر واقع شدهاست و طول آن به 0 كم ، و عرض آن به 5 كم
مىرسد و ارتفاع بلندترين نقطة آن 65 متر است طلاس، /76. ياقوت آن را رشته
كوهى در سرزمين شام كه از عُرض تا فرات گسترده شده، و نهري به نام
رَحوب در آن جاري بوده، وصف كرده است /31، /68. ابوعبيد بكري به كوهى كه
مُخاشِن نام داشته، و در كنار بشر واقع بوده، اشاره كرده است/52.
همزمان با ظهور اسلام اين منطقه تحت سيطرة روم شرقى بود و در 2ق/33م در
زمان خلافت ابوبكر توسط خالد بن وليد فتح شد طبري، /80، 82-83؛ ابن فقيه،
56؛ ابن اثير، /98-99. پس از آن، اين منطقه همواره محل نزاعهايى ميان دو
قبيلة سُلَيم و تَغلِب جزيره بر سر مراتع بود حلو، 79؛ ولهاوزن، 07 º 2 .EIاز
مهمترين اين جنگها، حملة جَحّاف و يارانش به محلى نزديك چشمة رحوب بود كه
به تغلبيان تعلق داشت. در اين حمله شمار بسياري از آن قبيله به قتل
رسيدند. گفته شده است كه حتى شكم زنان آبستن را نيز دريدند و گويا در همين
جنگ اخطل، شاعر مسيح تغلبى را نيز به اسارت بردند، اما چون لباس كهنهاي
به تن داشت، او را نشناختند و آزادش كردند ابن اثير، /20-21؛ ابوالفرج، 1/6.
اين رويداد از ايامالعرب بوده، و از آنرو كه در منطقة بشر صورت گرفته، به
يوم البشر ابن اثير، /19، يوم الرحوب و يوم مخاشن نيز معروف شده است
ابوالفرج، همانجا.
گفتنى است كه سرانجام، جحاف با پذيرش پرداخت خونبهاي كشته شدگان، سبب شد
تا صلح در آن ناحيه برقرار شود ابن اثير، همانجا.
مآخذ: ابن اثير، الكامل؛ ابن فقيه، احمد، مختصر البلدان، بيروت، 408ق/988م؛
ابن قتيبه، عبدالله، الشعر و الشعراء، به كوشش احمد محمدشاكر، 386ق/966م؛
ابوعبيد بكري، عبدالله، معجم ما استعجم، قاهره، 364ق/945م؛ ابوالفرج
اصفهانى، الاغانى، بيروت، 954م؛ حلو، عبدالله، تحقيقات تاريخية لغوية،
بيروت، 999م؛ طبري، تاريخ؛ طلاس، عمادمصطفى، المعجم الجغرافى، دمشق،
990م؛ ياقوت، بلدان؛ نيز:
EI 2 ; Wellhausen, J., The Arab Kingdom and its Fall, Karachi, 1980.
شيوا جعفري