بَسيط اسپانيايى‌: آلباثته‌، استان‌ و شهر مركز آن‌، در جنوب‌ شرقى‌ اسپانيا. ابن‌حيان‌ /00 و ابن‌ابار /23 در سدة ق‌/3م‌ براي‌ نخستين‌ بار از اين‌ شهر نام‌ برده‌اند؛ نام‌ اسپانيايى‌ آن‌ از البسيط عربى‌ گرفته‌ شده‌ است‌ 2 .EI
بسيط در بخش‌ شرقى‌ دشت‌ لامانچا، در محل‌ آغاز شيب‌ آن‌ به‌ سوي‌ درياي‌ مديترانه‌، در ميان‌ دو درة بزرگ‌ سِگورا و خوكار ركلو، ، I/787 و در شرق‌ طليطله‌ و مادريد قرار دارد تازي‌، 20. استان‌ بسيط ميان‌ 8 تا 9 و 3 عرض‌ شمالى‌ و صفر درجه‌ تا و 7 طول‌ شرقى‌ واقع‌ است‌ IV/63 .EUE,
بسيط در اواخر حكومت‌ اسلامى‌ در اندلس‌، شكل‌ گرفت‌ و شناخته‌ شد. پيش‌ از آن‌، سرزمينهاي‌ آن‌ جزو شهرهاي‌ قرطبه‌، غرناطه‌، مرسيه‌ و بلنسيه‌ بود و زمانى‌ كه‌ آن‌ شهرها به‌ بخشهاي‌ غرب‌ و شرق‌ و جنوب‌ ملحق‌ شدند، گسترة وسيعى‌ از سرزمينهاي‌ آنها از جمله‌ چند دژ نام‌ بسيط يافتند مونس‌، /23. از رخدادهاي‌ تاريخى‌ اين‌ شهر در حكومت‌ اسلامى‌، مى‌توان‌ از جنگ‌ شديد نيروهاي‌ مسلمان‌ و مسيحى‌ در 40ق‌/146م‌ نام‌ برد كه‌ در جريان‌ آن‌ مستنصر سيف‌الدوله‌ آخرين‌ فرمانرواي‌ بنى‌هود به‌ دست‌ نيروهاي‌ مسيحى‌ كشته‌ شد نك: ابن‌ابار، /51-52؛ ضبى‌، 3؛ گنثالث‌ پالنثيا، 4 º زايبولد، .351 پس‌ از كشته‌شدن‌ سيف‌الدوله‌ نخست‌ ابن‌عياض‌ و پس‌ از او ابن‌مَردَنيش‌ در 42ق‌/ 147م‌ شرق‌ اندلس‌ را تصرف‌ كردند دندش‌، 3-4.
در نيمة سدة ق‌/3م‌ به‌ دنبال‌ هجوم‌ مجدد نيروهاي‌ مسيحى‌ به‌ شرق‌ اندلس‌، اين‌ منطقه‌ به‌ تصرف‌ آنها درآمد و تاظهور دولت‌ جديد غرناطه‌، در سلطة آنها باقى‌ ماند نك: عنان‌، 0-1. سلسلة بنى‌نصر كه‌ دولت‌ غرناطه‌ را تشكيل‌ داد، شرق‌ اندلس‌ را هم‌ تصرف‌ كرد ابن‌ خطيب‌، 6. پس‌ از آنكه‌ اندلس‌ از سلطة مسلمانان‌ خارج‌ شد، بسيط اهميت‌ خود را از دست‌ داد، تا آنجاكه‌ به‌ بخش‌ كوچكى‌ از جنجاله‌ بدل‌ گرديد. در 834م‌ با تشكيل‌ استان‌ بسيط ، شهر بسيط مركز آن‌ شد مونس‌، /23-24.
جمعيت‌ شهر بسيط كه‌ در 877م‌ نزديك‌ به‌ 9 هزار نفر بود، در 361ش‌/982م‌ به‌ 10هزار نفر افزايش‌ يافت‌. جمعيت‌ استان‌ نيز در همان‌ سال‌ حدود 17 هزار نفر بود نك: ركلو، ؛ I/792 بريتانيكا، .I/206
بسيط به‌ سبب‌ قرار گرفتن‌ در محل‌ برخورد چند راه‌ ارتباطى‌ نقش‌ اساسى‌ در تاريخ‌ اسپانيا داشته‌ است‌. خطوط راه‌ آهن‌ ساحل‌ شرقى‌ اسپانيا از اين‌ شهر مى‌گذرد ركلو، تازي‌، همانجاها. در سرزمينهاي‌ اطراف‌ بسيط انواع‌ گياهان‌ رشد مى‌كند. از محصولات‌ آن‌ زعفران‌، ميوه‌ و زيتون‌ قابل‌ ذكر است‌؛ همچنين‌ صنعت‌ چاقوسازي‌ بسيط در سراسر اسپانيا معروف‌ است‌ بريتانيكا، همانجا. شهر قديم‌ بسيط در كنار شهر جديد همچنان‌ پابرجاست‌ تازي‌، همانجا.
مآخذ: ابن‌ابار، محمد، الحلةالسيراء، به‌ كوشش‌ حسين‌ مونس‌، قاهره‌، 985م‌؛ ابن‌حيان‌، حيان‌، المقتبس‌، به‌ كوشش‌ چالمتا و ديگران‌، مادريد، 979م‌؛ ابن‌ خطيب‌، محمد، كناسةالدكان‌ بعد انتقال‌ السكان‌، به‌ كوشش‌ محمد كمال‌ شبانه‌، قاهره‌، 968م‌؛ تازي‌، عبدالهادي‌، حاشيه‌ بر المن‌ بالامامة ابن‌ صاحب‌ الصلاة، بيروت‌، 987م‌؛ دندش‌، عصمت‌، الاندلس‌ فى‌ نهايةالمرابطين‌، بيروت‌، 408ق‌/988م‌؛ ضبى‌، احمد، بغيةالملتمس‌، به‌ كوشش‌ كودرا، مادريد، 884م‌؛ عنان‌، محمدعبدالله‌، نهايةالاندلس‌ و تاريخ‌ العرب‌ المتنصرين‌، قاهره‌، 386ق‌/966م‌؛ مونس‌، حسين‌، حاشيه‌ بر الحلة السيراء نك: هم، ابن‌ ابار؛ نيز:
Britannica, 1986; EI 2 ; EUE; Gonz D lez Palencia, A., Historia de la Espana _musulmana, _Barcelona, _1925;_ Reclus, _E., _Nouvelle G E ographie universelle, Paris, 1885; Seybold, C. F., X Hispano - Arabica n , ZDMG, 1909, vol. LXIII.
پرويز امين‌