اقسام: عبادتها از حيث تعلّق و عدم تعلّق قضا به آنها چند
گونهاند:
1). عبادتهايى كه قضاى آنها واجب و به جا آوردن آنها در همۀ
وقت، صحيح و جايز است، مانند نماز و روزه.
2. عبادتهايى كه قضاى آنها واجب است؛ ليكن بايد همانند ادا در
وقت مشخص به جا آورده شوند، مانند حج.
3. عبادتهايى كه قضا در آنها جريان ندارد و وقت آنها تا آخر
عمر امتداد دارد، مانند خمس و زكات و نماز آيات واجب شده به سبب زلزله.
احكام: احكام قضا به احكام قضا در نماز، روزه و حج تقسيم مىشود.
الف. احكام قضا در نماز: احكام قضاى نماز به احكام قضاى نماز
واجب فوت شده و نافلۀ فوت شده تقسيم مىگردد.
1). قضا در نماز واجب
1-1). كسانى كه اداى نماز واجب بر آنان واجب نيست، قضاى آن
نيز بر آنها واجب نخواهد بود و آنها عبارتاند از:
الف. نابالغ. بر نابالغ قضاى نمازهايى كه در دوران پيش از
بلوغ از او فوت شده، پس از بلوغ واجب نيست. [1]
ب. ديوانه. بر انسان قضاى نمازهايى كه در دوران ديوانگى از او
فوت شده، واجب نيست، مگر آنكه ديوانگى وى به سببى از اسباب اختيارى باشد، مانند
استفاده از مواد مخدر يا خوردن دارو. در اين صورت، برخى قضاى نمازهاى فوت شده در
دوران ديوانگى را واجب دانستهاند. [2] برخى نيز ديوانگى را مطلقا سبب سقوط قضا
دانسته و تفاوتى ميان اسباب جنون قائل نشدهاند. [3]
ج. بيهوش. به قول مشهور، كسى كه در تمامى وقت فريضه بيهوش
بوده، قضاى آن بر او واجب نيست، [4] مگر آنكه منشأ بيهوشى سببى از اسباب اختيارى
باشد كه در ديوانه اشاره شد. [5]
د. حائض. چنانچه زن در تمامى وقت نماز حائض باشد، قضاى آن بر
او واجب نيست [6]← حيض).
ه. نُفَسا. حكم نفسا همچون حكم حائض است [7]← نفاس).