سوگند ياد كردن به دروغ بر گذشته در گرفتن مال (حق) ديگرى تعريف كرده‌اند. [1]برخى نيز به معناى اعم تعريف كرده و گفته‌اند: چنين قسمى عبارت است از سوگند ياد كردن به دروغ بر وقوع امرى يا ثبوت حقى براى ديگرى و يا منع ديگرى از حقش. [2] علت نام‌گذارى آن به غموس اين است كه اين نوع قسم، سوگند خورنده را در گناه يا آتش فرومى‌برد. اين نوع، حرام و در برخى روايات، از گناهان كبيره (←گناه كبيره) شمرده شده است، ليكن كفّاره ندارد.

3. قسم مناشده [= يمين المناشدة].

اين نوع قسم عبارت است از قسم دادن ديگرى بر فعل يا ترك كارى، مانند آنكه بگويد: تو را به خدا قسم مى‌دهم سؤال مرا پاسخ بده يا چيزى به من ببخش. قبول چنين درخواستى بر ديگرى واجب نيست.

4. قسم خوردن بر انجام دادن يا ترك كارى در آينده [= يمين العقد]. [3] اين نوع قسم، موضوع اصلى اين مقاله است؛ گرچه به مناسبت به احكام ديگر انواع نيز اشاره خواهيم كرد.

حكم تكليفى: قسم راست بدون نياز به آن؛ بويژه بر مال اندك در گذشته، مكروه است. [4] قسم خوردن براى رهايى مسلمانى، يا مال و يا عرض او از دست ستمگرى و يا دفع ستمى از او واجب است. [5] برخى در اين فرض، توريه (← توريه) را در صورت آشنايى با آن واجب دانسته‌اند. [6] در مقابل برخى آن را واجب ندانسته‌اند. [7]

قسم دروغ و سوگند خوردن به بت و مانند آن، حرام و سوگند خوردن براى كارى كه داراى مصلحت است، مانند اصلاح ميان دو خصم، مستحب مى‌باشد. [8]

اركان: قسم خوردن بر فعل يا ترك كارى در آينده كه موضوع احكامى خاص مى‌باشد، داراى اركان و شرايطى است كه بدون آنها منعقد نمى‌شود. اركان قسم عبارت است از صيغۀ قسم، قسم خورنده و متعلق قسم.

الف. صيغۀ قسم: به قول مشهور، قسم تنها به خدا يا نامهاى مختص به او و يا منصرف به او تحقق مى‌يابد. اولى، مانند