فعل: كردار؛ رفتار/ كلمهاى كه بر وقوع عمل در گذشته، حال و
يا آينده دلالت دارد.
از احكام مرتبط
با فعل به معناى نخست در ابواب عبادات، معاملات، و احكام سخن گفتهاند.
جايگاه: فعل
همچون قول از ابزار بازگو كردن مافى الضمير است. انسان براى فهماندن مقصود درونى
خود به ديگران از رفتار، همانند گفتار بهره مىگيرد. در شرع مقدس اسلام نيز بر
ترتيب آثار به فعل، همچون قول اعتبار داده شده است، مگر مواردى كه گفتار خصوصيتى
داشته باشد. در اين گونه موارد نيز در صورت ناتوانى از گفتار، مانند آنكه فرد لال
باشد، فعل جايگزين گفتار خواهد شد. در ادامه به نمونه هايى از احكام آن در بابهاى
مختلف اشاره مىكنيم.
فعل و طهارت:
از اقسام غسلهاى مستحب، غسلهاى فعلى است كه استحبابشان براى انجام دادن كارى و يا
كار انجام گرفته است( غسل فعلى).
فعل و نماز:
نماز مجموعى از اقوال (قرائت و ذكر) و افعال، از قبيل ركوع و سجود است.[1] كسى كه به
علت عارضهاى در زبانش توانايى تلفظ ندارد بايد به قصد قرائت و معناى آن زبانش را
حركت دهد.[2]
فعل كثير از
مبطلات نماز شمرده شده است( فعل كثير).
فعل و عقود و
ايقاعات: در عقود (عقد) و ايقاعات( ايقاع) ـ جز موارد استثنايى مانند عقود اذنى( عقود اذنى) ـ لفظ معتبر است؛ ليكن