عامل به اين معنا در قرآن كريم[2] و نيز روايات[3] و به تبع در كلمات فقها در باب زكات آمده است.

از وظايف امام عليه السلام يا نايب ايشان، گماردن عامل براى جمع آورى زكات و امور مربوط به آن است( ائمه). عاملان جزء هشت گروه مستحق دريافت زكات اند و فقير بودن شرط استحقاق آنان نيست؛ بلكه در صورت توانگر بودن نيز استحقاق دريافت آن را دارند.[4]

شرايط عامل: كسى كه به عنوان عامل نصب مى‌شود بايد داراى شرايط زير باشد:

[1] تكليف [= بلوغ و عقل].

[2] ايمان [= شيعه دوازده امامى بودن].

[3] هاشمى نبودن( بنى هاشم).

[4] عادل بودن[5]( عدالت). برخى امين و مورد وثوق بودن را كافى دانسته و عدالت را شرط ندانسته‌اند.[6]

آيا علاوه بر شرايط ياد شده، آزاد بودن (برده نبودن) و نيز آشنايى به احكام مبتلابه شرعى نيز شرط است يا نه؟ مسئله محل اختلاف است.[7]

در روايات درباره نحوه برخورد عامل با زكات دهنده هنگام گرفتن زكات و آدابى كه بايسته است رعايت كند، رهنمودهايى داده شده است كه در اين مختصر نمى‌گنجد.[8]

[1]العروة الوثقى 4/ 109 ـ 110 ؛ موسوعة الخوئى 24/ 59

[2] توبه / 60

[3] وسائل الشيعة 9/ 212

[4] جواهرالكلام 15/ 333 ـ 334

[5] 334 ـ 335

[6] منهاج المؤمنين 1/ 266 ؛ موسوعة الخوئى 24 / 65

[7] جواهر الكلام 15 / 335 ـ 336 ؛ العروة الوثقى 4/ 110

[8] وسائل الشيعة 9/ 129 ـ 134 .

عام المجاعه خشكسالى

عام مجموعى عام و خاص

عام و خاص

عام و خاص: از اصطلاحات اصول فقه.

عام عبارت است از لفظى كه به مفهوم خود شامل همه مصاديق مى‌شود. در مقابل آن، خاص به لفظى اطلاق مى‌شود كه به مفهوم خود شامل همه مصاديق نمى‌شود.[1]