responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ فقه فارسي نویسنده : موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي    جلد : 4  صفحه : 95

ميان شيعيان معروف، و مرجع و مستند آنان در عمل بود.

چهارصد كتاب ياد شده در اواخر غيبت صغرى و اوائل غيبت كبرى، در چهار مجموعه حديثى «الكافى»، «من لايحضره الفقيه»، «تهذيب الأحكام» و «الإستبصار» گردآورى شد و مورد توجه جامعه شيعى قرار گرفت.

رويكرد مجموعه‌هاى فقهى عصر ائمّه عليهم السّلام بيان احاديث فقهى با ذكر اسناد آن بود؛ ليكن در دوران غيبت كبرى تا عصر شيخ طوسى، مجموعه‌هاى جديد فقهى با همان محتواى حديثى، امّا بدون ذكر اسناد نگارش يافت، مانند «المُقْنَع» و «الهداية» شيخ صدوق (م 381 هـ . ق) و «النهاية» شيخ طوسى (م 460 هـ . ق).

در دوران شيخ طوسى، مجموعه‌هاى فقهى با سبكى جديد به جامعه شيعى عرضه شد. در اين رويكرد، مضامين و عباراتى كه خود فقيه بر مى‌گزيد و مشتمل بر فروعى بود كه نصّ خاصى درباره آنها وجود نداشت، جايگزين متون حديثى شد.

نخستين كتاب فقهى تدوين شده با رويكرد جديد كه مشتمل بر فروع بسيار و دربردارنده همه ابواب فقه ـ از طهارت تا ديات ـ بود، كتاب «المبسوط» نگاشته شيخ طوسى است.

اين رويه تا عصر شيخ بهايى (م 1031 هـ . ق) ادامه داشت. از آن زمان به بعد، مجموعه‌هاى فقهى تدوين شده عنوان رساله عمليه به خود گرفت. عنوان «رساله عمليه» بر مجموعه‌اى كه در بردارنده مسائل و احكام فقهى مورد ابتلاى مقلّدان است، اطلاق مى‌شود. از ويژگيهاى اين مجموعه جديد، روان و ساده بودن عبارات و آسان بودن فهم مطالب آن براى همگان است. نخستين رساله عمليه، رساله جامع عباسى، است كه مشتمل بر يك دوره كامل فقه از طهارت تا ديات در بيست باب است. پنج باب آن به دست شيخ بهايى و باقى آن پس از وفات او توسط شيخ نظام الدين ساوجى ـ يكى از بزرگ‌ترين شاگرادن شيخ بهايى ـ نگاشته شده است.

نام کتاب : فرهنگ فقه فارسي نویسنده : موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامي    جلد : 4  صفحه : 95
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست