ليكن برخى گفته‌اند: انتخاب و ارسال حَكَم از باب تحكيم است؛ انتخاب كننده حاكم باشد يا زوجين.(15)

انتخاب حَكَم از خانواده زوجين:آيا واجب است حَكَم از خانواده زوجين باشد يا از غير خانواده نيز جايز است؟ برخى قائل به قول نخست شده‌اند؛(16)ليكن مشهور، انتخاب داور از خانواده زوجين را واجب ندانسته، بلكه مستحب دانسته‌اند.(17)

تعدد داوران:چنانچه مصلحت در تعدد داوران براى هر يك از زوجين باشد، داوران متعدد انتخاب مى‌شوند.(18)

شرايط داوران:بلوغ، عقل، شايستگى براى داورى و مرد بودن از شرايط داوران است.(19)برخى، اسلام را نيز شرط دانسته‌اند؛(20)ليكن برخى ديگر، اسلام را تنها در فرض مسلمان بودن زوجين شرط دانسته‌اند.(21)آيا آزاد بودن (برده نبودن) و عدالت نيز شرط است يا نه؟ مسئله اختلافى است.(22)بعضى گفته‌اند: اگر انتخاب داوران از باب تحكيم باشد، آن دو، شرط اند و اگر از باب توكيل باشد، شرط نيستند.(23)

وظايف داوران:بر داوران واجب است در بررسى وضعيت زوجين و علل و عوامل پيدايى شقاق و نيز برقرارى آشتى و ايجاد الفت ميان آن دو، همه تلاش خود را به كار برده، در اين راه از هيچ كوششى دريغ نورزند. در اين راستا سزاوار است حَكَم مرد با وى و حكم زن با او خلوت كرده و با دقت، ديدگاهها و خواسته‌هاى آن دو را بشنوند و سپس دو داور در نشستى مشترك، يافته‌هاى خود را شفاف و بدون پنهان كارى به يكديگر منتقل كنند و در نهايت تصميمى درست و منطقى اتخاذ نمايند؛ چنان كه سزاوار است وجهه همّت و تلاش خود را اصلاح و آشتى دادن ميان آن دو قرار دهند تا خداوند آنان را در انجام دادن مأموريتشان موفق بدارد.(24)

قلمرو اختيارات:بدون شك، درصورت توافق داوران بر آشتى ميان زوجين، آن را انجام مى‌دهند؛ ليكن در فرض توافق بر جدايى آيا مى‌توانند بدون اجازه زوج، طلاق را به اجرا گذارند يا اجرايى كردن طلاق منوط به اجازه زوج است؟ اختلاف مى‌باشد.

• (15)الحدائق الناضرة 24/ 630
• (16)كتاب السرائر 2/ 730
• (17)التنقيح الرائع 3/ 258 ؛ الحدائق الناضرة 24/634 ـ 635
• (18)تحرير الوسيلة 2/ 307
• (19)كتاب السرائر 2/ 730 ؛ تحرير الأحكام 3/ 599 ؛ الروضة البهية 5/ 432
• (20)مسالك الأفهام 8/ 367
• (21)جواهر الكلام 31 / 215 ؛ مهذب الأحكام 25 / 231 ـ 232
• (22)جواهرالكلام 31/215 ؛ مهذب الأحكام 25/231 ؛ تفصيل الشريعة (النكاح)/ 497
• (23)مسالك الأفهام 8/ 367
• (24)الأنوار اللوامع 10 قسم 1/ 130