نكاح:ملاك در وجوب انفاق بر خويشان نزديك، همچون پدر، مادر و فرزند، نياز آنان بر حسب شأنشان است؛ از اين رو، چنانچه يكى از آنان بر كسبى نامناسب شأن خود توانايى داشته باشد، اما بدان اشتغال نورزد، دادن نفقه به او واجب است؛ ولى اگر قادر بر كسب مناسب شأنش باشد و به جهت تنبلى و راحتى آن را ترك كند، واجب النفقه نخواهد بود. همچنين است در مقدار نفقه كه بايد شأن واجب النفقه لحاظ شود؛ از اين رو، چنانچه شأن زن، داشتن خدمتكار باشد، بر مرد واجب است براى او خدمتكار بگيرد.(5)

شب

شب: زمان بين غروب آفتاب تا طلوع فجر صادق مقابل روز.

شب كه در لغت عرب از آن به «ليل» تعبير مى‌شود، هرچند در لغت بر مدت زمان بين غروب آفتاب و طلوع آن اطلاق شده،(1)ليكن مراد از آن در شرع مقدس و نزد معروف و مشهور فقها مدت زمان بين غروب خورشيد (ناپديد شدن قرص آن يا زوال حمره مشرقيه بنابر اختلاف اقوال) و طلوع فجر صادق (آغاز وقت نماز صبح) است.(2)برخى معاصران، شب را ـ جز در موارد استثنا شده، مانند روزه ـ همان معناى لغوى دانسته‌اند.(3)از احكام آن در بابهاى زيادى نظير طهارت، صلات، صوم، اعتكاف، حج، جهاد، نكاح، صيد و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته‌اند.

شب، ظرف زمانى براى انجام دادن عباداتى همچون نمازهاى واجب مغرب و عشا، نافله‌هاى شبانه، نماز وحشت( -->نماز وحشت)، بيتوته در منى و نزد همسر، قرار داده شده است؛ چنان كه شبهاى خاصى موضوع تشريع عباداتى مستحب؛ اعم از نماز و دعا و غير آن قرار گرفته است، مانند شبهاى ماه رمضان، شبهاى قدر، جمعه، غدير، عرفه، عيد فطر و قربان، مبعث و... .

• (1)فرهنگ معين
• (2)كنز العرفان 1/ 216 ؛ الحدائق الناضرة 6/ 54 ـ 55 ؛ جواهرالكلام 7/ 219 ـ 220
• (3)التنقيح (الصلاة) 1/ 277
• (5)وسيلة النجاة/ 769 ـ 770 ؛ هداية العباد (گلپايگانى) 2/ 383 ؛ مهذب الأحكام 25/ 317