با عدم امكان، واجب است از مركب فرود آمده و بر زمين سجده كند و در صورت عدم امكان آن نيز، بايد با اشاره سجده كند.(5)

نمازگزارى كه در نماز واجب از ايستادن ناتوان است، و امر داير بين سواره نماز گزاردن و پياده گزاردن آن باشد، در اينكه پياده نماز خواندن بر سواره خواندن مقدم است يا شخص مخير بين آن دو است، اختلاف مى‌باشد. برخى احتياط وجوبى را در گزاردن نماز به هر دو حالت دانسته‌اند.(6)

در اينكه خواندن نماز واجب بر وسيله سوارى بدون ضرورت، با امكان به جا آوردن ركوع، سجود و ديگر واجبات آن، صحيح است يا نه، اختلاف مى‌باشد. قول دوم منسوب به مشهور است.(7)

از برخى قدما قول به صحّت خواندن نماز آيات بر مَركب بدون ضرورت نقل شده است؛ هرچند به جا آوردن بعضى واجبات آن، همچون استقرار ممكن نباشد.(8)

خمس:وسيله نقليه‌اى كه كاربرى آن سوارى است و نه كسب و تجارت، جزء مئونه(--> مئونه)به شمار مى‌رود و خمس بدان تعلق نمى‌گيرد؛ ليكن در تعلق خمس به وسيله نقليه‌اى كه جهت كسب و كار از آن استفاده مى‌شود اختلاف است(9)(--> رأس المال).

حج:گفتن بسم اللّه‌ و الحمد للّه‌ و شكر خدا كردن هنگام سوار شدن بر مركب مستحب است.(10)

به قول مشهور، پياده حج گزاردن، به قصد خشوع و خضوع و تحمل مشقت بيشتر به منظور نيل به ثواب و قرب الهى، از سواره گزاردن آن افضل است؛ ليكن اگر پياده رفتن با هدف صرفه جويى در هزينه باشد، با داشتن توانايى مالى، سواره رفتن افضل است.(11)

براى محرم، تلبيه گفتن هنگام سوار شدن و نيز هنگام ملاقات با سواره مستحب است؛(12)چنان كه براى مُحرمى كه از راه مدينه سواره به حج آمده؛ بلند كردن صدا به تلبيه( -->تلبيه)هنگام رسيدن به وادى بيداء(--> بيداء)مستحب مى‌باشد.(13)

• (10)العروة الوثقى 4/ 328
• (11)جواهر الكلام 17/ 310 ـ 312
• (12)العروة الوثقى 4 / 668
• (13)مستند الشيعة 11/ 320
• (5)مفتاح الكرامة 4/ 812 ؛ جواهرالكلام 10/230
• (6)العروة الوثقى 2/486
• (7)جواهر الكلام 7/ 429 ـ 430
• (8)مختلف الشيعة 2/291 ـ 292
• (9)مجمع المسائل 1/ 289 ـ 290