مستحبات:امور زير در سجده شكر مستحب است: روبه قبله بودن؛(9)طهارت از حدث؛(10)گستردن دستها بر زمين؛ چسبانيدن سينه و شكم به زمين؛ تعفير (بر زمين نهادن گونه راست و سپس چپ و به قول برخى جبين راست و چپ نيز)؛ طول دادن سجده؛ خواندن دعاهاى وارد شده؛ گفتن صد بار «شكراً للّه‌» يا «شكراً، شكراً» يا «عفواً، عفواً»؛ سه يا يك بار گفتن نيز كفايت مى‌كند و مسح محل سجده با دست و كشيدن دستها بر صورت و جلو بدن پس از سر برداشتن از سجده.(11)

سجده عزيمه

سجده عزيمه: سجده واجب در پى تلاوت آيه داراى سجده واجب( --> آيات سجده)( --> عزائم).

سجده قضايى

سجده قضايى: سجده به جا آورده شده بعد از سلام به جهت فراموشى آن در نماز.

از آن در باب صلات سخن گفته‌اند.

ترك عمدى يك سجده و نيز ترك عمدى و سهوى دو سجده موجب بطلان نماز است؛ ليكن با ترك سهوى يك سجده نماز باطل نمى‌شود؛ اما اگر قبل از ركوع متذكر شود بايد برگردد و آن را به جا آورد و چنانچه پس از ركوع ياد آور شود نمازش صحيح است؛ ليكن بنابر قول مشهور بايد پس از سلام نماز قضاى آن را به جا آورد.(1)البته در اين صورت، به قول مشهور، علاوه بر قضاى سجده، دو سجده سهو نيز واجب مى‌شود(--> سجده سهو).

چنانچه ترك سهوى يك سجده در ركعت آخر نماز صورت گيرد، با تذكر آن در اثنا يا بعد از تشهد و قبل از سلام بايد آن را تدارك كند و تشهد را دوباره بخواند؛

• (1)جواهرالكلام 12/ 292 ـ 296
• (10)جواهر الكلام 10 / 245
• (11)جامع المقاصد 2/ 316 ـ 317 ؛ مفاتيح الشرائع 1/ 158 ؛ الحدائق الناضرة 8/ 347 ـ 349 و 352 ؛ العروة الوثقى 2/ 585 .
• (9)العروة الوثقى 2/ 312 ـ 313