اما اگر بعد از سلام نماز متذكر شود، در اينكه بايد قضاى سجده را به جا آورد يا واجب است بر گردد و سجده را تدارك كند و دوباره تشهد و سلام را بگويد، اختلاف است. البته بنابر قول دوم، به جهت سلام بى جا و اضافى، به قول مشهور بايد دو سجده سهو نيز به جا آورد. برخى به جهت تشهد اضافى دو سجده سهو را نيز واجب دانسته‌اند.(2)

رعايت همه شرايط سجده نماز، از قبيل طهارت داشتن و روبه قبله بودن در سجده قضايى نيز لازم است؛(3)ليكن در اينكه وجوب آن فورى است و در نتيجه فاصله انداختن بين آن و نماز جايز نيست، يا آنكه وجوبش فورى نيست، اختلاف است. بنابر قول به فورى بودن آن، آيا فاصله انداختن بين آن دو، به عملى كه انجام دادن عمدى يا سهوى آن نماز را باطل مى‌كند يا تنها ارتكاب عمدى آن باطل كننده نماز است و او از روى عمد آن را انجام دهد، موجب بطلان نماز مى‌گردد و بايد آن را اعاده كند، يا موجب بطلان نماز نمى‌شود و به جا آوردن سجده قضايى كفايت مى‌كند؟ مسئله اختلافى است.(4)

حكم ياد شده درباره سجده قضايى اختصاص به نماز واجب دارد. به جا آوردن سجده فراموش شده در نماز مستحب لازم نيست.(5)

سجده لقمان؛ سوره

سجده لقمان؛ سوره: سوره سجده.

از سى و دومين سوره قرآن كريم كه از آن با نامهاى «سجده»( -->سجده؛ سوره)، «الم تنزيل» و «الم سجده» ياد شده است و از سوره‌هاى عزائم(--> عزائم)به شمار مى‌رود، در كلمات برخى فقها به «سجده لقمان» نيز تعبير شده است.(1)به گفته برخى، جهت چنين تعبيرى، تفكيك اين سوره از سوره «حم سجده»؛ يعنى سوره فصلت است كه آن نيز از سور عزائم به شمار مى‌رود و از آنجا كه

• (1)المقنع/ 40 ؛ المقنعة/ 52 ؛ الخلاف 1/ 100 ؛ البيان/ 172 ؛ تذكرة الفقهاء 1/ 235
• (2)286 ـ 288 ؛ العروة الوثقى 2/ 570 ـ 571 ؛ مستند العروة (الصلاة) 4/ 179
• (3)العروة الوثقى 3/ 285 ؛ مستمسك العروة 7/ 524
• (4)مستند الشيعة 7/ 122 ؛ العروة الوثقى 3/ 285 ـ 286 ؛ مستمسك العروة 7/ 525
• (5)العروة الوثقى 3/ 316 .