سبأ؛ سوره

سبأ؛ سوره: سى و چهارمين سوره قرآن كريم.

از آن به مناسبت در باب صلات سخن گفته‌اند.

در حديثى از امام صادق عليه السّلام آمده است: «هركس سوره سبأ و فاطر را در شب بخواند، در آن شب محفوظ به حفظ خداوند خواهد بود و چنانچه در روز بخواند، در آن روز، امر ناپسندى به او نمى‌رسد».(1)

سبب

سبب: وصف وجودى كه حكم دائر مدار آن است/ مقابل مباشر/ مقابل نسب.

سبب در لغت به معناى ريسمان آمده است؛ چنان كه به مناسبت، بر هر وسيله‌اى (هر چيزى كه بدان به چيزى ديگر دست مى‌يابند) نيز اطلاق شده است.(1)

سبب دراصطلاح عبارت است از وصف وجودى نمايان و منضبطى كه معرف و نشانه حكم شرعى قرار داده شده است؛ به گونه‌اى كه از وجود آن، وجود حكم و از عدمش عدم حكم لازم مى‌آيد، مانند روزهاى ماه رمضان كه سبب وجوب روزه، و يا خويشاوندى كه سبب ارث بردن است.

تفاوت سبب با شرط آن است كه شرط در اصطلاح، چيزى است كه از عدم آن عدم حكم لازم مى‌آيد، ليكن وجودش مستلزم وجود حكم نيست، مانند بلوغ كه شرط نماز است(2)( -->شرط).

در تفاوت سبب با علّت، برخى گفته‌اند: در علّت، مناسبت ميان علت و حكم مترتب بر آن، پيدا و آشكار است، مانند نجاست كه سبب وجوب تطهير و زنا كه سبب وجوب حدّ است؛ اما سبب اعم از آن است و گاه مناسبت ميان آن و حكم آشكار نيست، مانند اوقات نماز كه سبب وجوب نماز است. در اين مثال، هرچند در واقع بين سبب (وقت) و وجوب نماز مناسبت وجود دارد، ليكن ظاهر نيست(3)(-->علت).

تفاوت سبب با مانع آن است كه مانع چيزى است كه از وجود آن، عدم حكم لازم مى‌آيد؛ ليكن عدمش، مستلزم

• (1)لسان العرب و مجمع البحرين ، واژه «سبب»
• (1)وسائل الشيعة 6/ 253 ؛ كشف الغطاء 3/ 473 .
• (2)القواعد و الفوائد 1/ 39 ؛ نضد القواعد الفقهية/ 28 ـ 29 ؛ روض الجنان 1/ 71 ؛ جواهر الكلام 1/ 391
• (3)نضد القواعد الفقهية/ 29 ـ 30