احكام و آداب:

الف. حكم:از ضروريات آيين اسلام وجوب روزه اين ماه بر مكلّفان است، مگر آنكه معذور باشند، مانند بيمار و مسافر( -->روزه).

ب. آداب:

1. مستحبات:

1 ـ 1. آماده شدن براى ورود به اين ماه به استغفار، توبه، تلاوت قرآن و اداى حقوق الناس.(11)

1 ـ 2. تلاش مضاعف در عبادت، بويژه تلاوت قرآن، دعا، استغفار و صدقه دادن، بخصوص در شب قدر و دهه آخر ماه.(12)

1 ـ 3. دعا هنگام رؤيت هلال ماه و نيز خواندن دعاى وارد شده در نخستين شب ماه، همچنين ديگر شبها و روزهاى اين ماه.(13)

1 ـ 4. افطارى دادن به مؤمنان.(14)

1ـ 5 .آميزش باهمسر درشب نخست.(15)

1 ـ 6 . غسل كردن در شبهاى اول، نيمه، نوزدهم، بيست و يكم و بيست و سوم و نيز ديگر شبهاى فرد، همچنين شبهاى دهه آخر و روز نخست.(16)

1 ـ 7. خواندن هزار ركعت نماز مستحب در شبها. بنابر قول مشهور، كيفيت آن بدين گونه است كه در دو دهه نخست، هرشب بيست ركعت و دردهه آخر هرشب سى ركعت، در شبهاى نوزده، بيست و يكم و بيست و سوم، هر شب صد ركعت، علاوه بر مقررى آن شب كه جمعاً مى‌شود هزار ركعت. مستحب است در دو دهه اول، هشت ركعت بعد از نماز مغرب و دوازده ركعت بعد از نماز عشا و در دهه آخر، هشت ركعت بعد از نماز مغرب و 22 ركعت پس از نماز عشا خوانده شود.(17)

2. مكروهات:

2 ـ 1. گفتن «رمضان» بدون افزودن «ماه».(18)

2 ـ 2. شعر خواندن. بسيارى از فقها اشعار مشتمل بر مدايح و مراثى معصومان عليهم السّلام و نيز حكمت و موعظه را استثنا كرده‌اند.(19)

تشديد كيفر:ماه رمضان، ماهى با عظمت و مقدس است؛ از اين رو، ارتكاب بزه در اين ماه موجب تشديد كيفر دنيوى و عقوبت اخروى است.(20)

• (11)وسائل الشيعة 10/ 301
• (12)303 و 350
• (13)321 ـ 327
• (14)137
• (15)349
• (16)جواهر الكلام 5/ 24 ـ 26
• (17)12/ 182 ـ 190
• (18)وسائل الشيعة 10/ 319 ؛ الحدائق الناضرة 13/ 13 ـ 14
• (19)كشف الغطاء 4/ 17 ؛ الحدائق الناضرة 13/ 162
• (20)جواهر الكلام 41/ 373 ـ 374