تكرار

تكرار: انجام دادن عمل بيش از يك بار.

از آن در اصول فقه، بخش الفاظ و نيز در بسيارى از بابهاى فقهى نظير طهارت، صلات، حج، ظهار، حدود و قصاص به مناسبت سخن رفته است.

بعد اصولى

هرگاه امرى از مولا صادر گردد و قرينه‌اى بر تعيين مراد او وجود نداشته باشد، آيا يك بار امتثال كفايت مى‌كند يا تكرار آن در حدّ توان واجب است؟ مسئله اختلافى است(1)(-->امر).

بعد فقهى:

طهارت:تكرار مسح در وضو بدون قصد مشروع بودن، مكروه و با قصد آن، حرام است؛ ليكن وضو را باطل نمى‌كند.(2)

تكرار نماز ميّت بر يك جنازه بنابر مشهور كراهت دارد مگر آنكه ميّت، اهل فضل و كمال باشد كه برخى عدم كراهت تكرار را در اين فرض قوى دانسته‌اند.(3)

صلات:تكرار آيه در نماز ـ اعم از واجب و مستحب ـ جايز است.(4)خواندن دو سوره در يك ركعت از نماز (قِران بين دو سوره) بنابر قولى حرام و بنابر قولى ديگر مكروه است؛ ليكن در اينكه تكرار سوره در يك ركعت، قران محسوب مى‌شود يا نه اختلاف است.(5)

با تكرار خواندن يا شنيدن آيه سجده(-->آيات سجده)، تكرار سجده واجب است به شرط آنكه براى تلاوت يا استماع قبلى، سجده كرده باشد. وجوب تكرار سجده در فرض عدم سجده براى تلاوت يا استماع قبلى، محل اختلاف است.(6)تكرار نماز استسقاء(-->نماز باران)و دعاى آن تا آمدن باران مستحب است.(7)

حج:تكرار حج در هر سال(8)و نيز تكرار تلبيه(-->تلبيه)در حج و عمره مستحب است.(9)

تكرار سبب كفّاره:محرم اگر سببى از اسباب (موجبات) كفّاره را بيش از يك بار مرتكب شود در صورتى كه تكرار نزد شرع و عرف يك ارتكاب محسوب نگردد، بلكه متعدّد ديده شود، مانند آميزش و شكار، بنابر مشهور براى هر بار يك كفّاره ثابت مى‌گردد.(10)

تكرار آميزش با همسر پس از ظهار(-->ظهار)بنابر قول مشهور موجب تكرار كفّاره خواهد بود حتى اگر كفّاره آميزش

• (1)اصول الفقه 1/ 74 ـ 75
• (10)جواهر الكلام 20/ 431
• (2)مفتاح الكرامة 1/ 466 ؛ مستند الشيعة 2/ 192
• (3)جواهر الكلام 12/ 100 و 103
• (4)العروة الوثقى 1/ 662
• (5)جواهر الكلام 9/ 354 ـ 357
• (6)10/ 218 ـ 219 ؛ العروة الوثقى (و حواشى) (ج) 2/ 579
• (7)جواهرالكلام 12/ 150 ـ 151
• (8)العروة الوثقى 2/ 532
• (9)مستندالشيعة 11/ 322 ؛ كتاب السرائر 1/ 536 ؛ ارشاد الأذهان 1/ 316