تظاهر به فسق

تظاهر به فسق[= تَجاهُر به فسق]: آشكارا انجام دادن گناه.

مراد از عنوان يادشده، ارتكاب علنى گناه با علم و التفات به گناه بودن آن در مرئى و منظر ديگران است. از اين‌رو، ارتكاب گناه از روى جهل يا سهو، تجاهر محسوب نمى‌شود؛ چنان‌كه تظاهر به آن با عذر، هرچند غير موجّه ـ مانند همكارى با ظالم با ابراز معذور بودن در اين كار ـ تجاهر به شمار نمى‌رود. و نيز بر تظاهر به گناه نزد دوستان و خواصّ ياران، تجاهر صدق نمى‌كند مگر آنكه شمارشان زياد باشد.(1)از اين عنوان به مناسبت در باب جهاد و تجارت سخن رفته است.

حكم:تظاهر به گناه حرام است(2)و كسى كه تظاهر به گناه مى‌كند، در شرع داراى حُرمت نيست. از اين‌رو، غيبت او(-->غيبت)نزد كسى كه بر گناهش مطلع نيست جايز است و اگر كسى او را با عناوينى همچون فاسق، حقير، پست (وضيع) و مانند آن از عناوين و القابى كه استحقاق آن را دارد، خطاب كند، كيفر حد(-->حدود)يا تعزير(-->تعزير)بر او جارى نمى‌شود.(3)البتّه در اينكه غيبت كردن از چنين شخصى مطلقا جايز است يا تنها در قلمرو گناهى كه بدان تظاهر كرده، اختلاف است.(4)

از شرايط صحّت عقد ذمّه، تعهّد كافر ذمّى به عدم تظاهر به محرّمات اسلامى است. در صورت تظاهر وى به منكرى مانند نوشيدن شراب، حكم اسلامى درباره او جارى و پيمان ذمّه‌اش باطل مى‌گردد(5)(-->اهل ذمّه).

(-->آشكار)(-->اشهار)

تظلّم

تَظَلُّم:شكايت كردن از ظلم كسى.

از آن به مناسبت در باب طهارت و تجارت سخن رفته است.

از مستثنيات حرمت غيبت(-->غيبت)تظلم نزد كسى است كه اميد به رفع ستم

• (1)كتاب المكاسب 1/ 346 ؛ المكاسب المحرّمة (امام خمينى) 1/ 416 ؛ فقه‌الصادق 14/ 370
• (2)مهذب الاحكام 15/ 244
• (3)جواهر الكلام 41/ 412
• (4)22/ 69 ؛ كتاب المكاسب 1/ 343 ـ 345
• (5)جواهر الكلام 21/ 269 ـ 270 .