است.(3)بنابر قول به وجوب تثليث اگر بخشى را براى خود جدا نكند ضامن نيست هرچند گناه كرده است. همچنين ـ بنابر تصريح برخى ـ چنانچه قسمتى را براى هديه جدا نكند و در نتيجه تمامى قربانى را به فقرا بدهد، ضامن نيست. برخى در اين صورت احتمال ضمان داده‌اند. ليكن اگر سهم فقرا را جدا نكند برخى تصريح به ضمان كرده‌اند.(4)

اختلاف در وجوب يا استحباب تثليث در صورتى است كه قربانى به سبب كفّاره يا نذر و مانند آن واجب نشده باشد وگرنه ـ بنابر مشهور ـ تثليث آن جايز نيست و همه قربانى بايد به فقرا داده شود.(5)

2. تثليث در الوهيّت:تثليث مورد اعتقاد مسيحيان (اَب، ابن و روح القدس) شرك و كفر است؛ زيرا مى‌گويند خداوند در عين وحدت و يگانگى، سه است و ذات يكتا را سه بخش كرده‌اند.(6)

3. تثليث در اشياء:از ديرباز اختلافى ميان اخباريان(-->اخبارى)و اصوليان در حكم شبهه عمدى وجود دارد. اخباريان به استناد روايات متعدّدى كه اشياء را به سه دسته: حلال، حرام و مشتبه، تقسيم مى‌كند، در دسته سوم كه چيزى بين حلال و حرام، مشتبه است (شبهه تحريمى) احتياط را واجب دانسته‌اند؛ برخلاف مشهور اصوليان كه در اين صورت احتياط را واجب ندانسته و اصل برائت(-->اصل برائت)جارى كرده‌اند(7)(-->اخبار تثليث).

تثليث قسم دوم

نمونه‌هايى از اين نوع تثليث عبارت است از: وجوب تثليث در غسل ميّت(8)(-->غسل ميّت)، استحباب تثليث در شستن اعضاى بدن در غسل(9)و نيز استحباب تثليث مضمضه(-->مضمضه)، استنشاق(10)(-->استنشاق)و ذكر ركوع و سجود.(11)

تثويب

تَثويب: گفتن «الصلاةُ خيرٌ مِن النَّومِ» در اذان.

تثويب بنابر مشهور ميان فقها و لغويان عبارت است از گفتن جمله يادشده در

• (10)جواهر الكلام 2/ 336 ـ 337
• (11)10/ 109 و 177 .
• (3)160 ـ 161
• (4)162
• (5)211 ـ 215
• (6)روض الجنان 1/ 437 ؛ كشف الغطاء 4/ 324
• (7)الحدائق‌الناضرة 1/ 44 ؛ فرائد الاصول 2/ 20 و 82 ؛ مصباح الاصول 2/ 299
• (8)الحبل المتين/60
• (9)روض‌الجنان1/ 162