موارد استثنا:در موارد زير تتابع شرط نيست:

1. در مقدار افزون بر يك ماه و يك روز از دو ماه روزه كفّاره.(6)

2. كسى كه نذر كرده يك ماه پياپى روزه بگيرد در صورتى كه پانزده روز آن را گرفته و سپس افطار كرده است بنابر قول مشهور بلكه ادّعاى اجماع شده روزه‌هاى گذشته‌اش صحيح است و تنها روزه‌هاى باقى مانده بر او واجب خواهد بود.(7)

3. بر حاجىِ ناتوان از قربانى، واجب است بدل آن، سه روز پياپى روزه بگيرد. در صورتى كه آغاز اين سه روز، روز ترويه (هشتم ذيحجّه) باشد، افطار روز سوم ـ روز عيد قربان ـ خللى به تتابع وارد نمى‌سازد و يك روز باقى مانده را بعد از ايّام تشريق(-->ايّام تشريق)روزه مى‌گيرد.(8)

تَتالى -->موالات

تثليث

تَثليث: بخش كردن، سه دانستن، سه بار انجام دادن.

تثليث گاه به معناى سه بخش كردن چيزى است، مانند تثليث قربانى و تثليث اشياء بر حسب احكام و از آن جمله است تثليث مصطلح در مسيحيت كه به معناى سه دانستن خداوند يكتا است و گاه به سه بار انجام دادن عملى اطلاق مى‌گردد مانند تثليث مضمضه(-->مضمضه)و ذكر ركوع و سجود. اين عنوان در فقه در بابهاى طهارت، صلات و حج به كار رفته است. در اصول فقه، مبحث اصول عملى نيز از تثليث اشياء بحث شده است.

تثليث قسم اوّل

1. تثليث قربانى:قسمت كردن قربانى استحبابى به سه بخش (براى خود، هديه به ديگران و صدقه به فقرا) مستحب است؛(1)ليكن در استحباب يا وجوب آن در قربانى واجب ـ مانند قربانى حج تمتّع ـ اختلاف مى‌باشد.(2)

بنابر قول به استحباب تثليث، مصرف قربانى تنها در يكى از موارد سه گانه ـ مانند صدقه دادن همه آن به فقرا ـ جايز

• (1)جواهر الكلام 19/ 218 و 228
• (2)157 ـ 161 و 216
• (6)17/ 79
• (7)82
• (8)83 .