بر بيّنه تعديل يا عكس آن اختلاف است(-->تزكيه).

از بيّنه به لحاظ كاربردهاى گوناگونى كه در فقه دارد با تعابير و نامهاى مختلف يادشده است، مانند بيّنه داخل، بيّنه خارج، بيّنه جرح، بيّنه تعديل، بيّنه اثبات، بيّنه نفى و بيّنه اِنهاء(-->اِنهاء حكم).

(-->شهادت)(-->قاعده بيّنه و يمين)

بيّنه اِثبات -->شهادت اِثبات

بيّنه اصل -->شهادت اصل

بيّنه انهاء

بيّنه اِنْهاء:گواهى دهندگان نزد حاكم دوم به حكم صادر از حاكم اوّل(-->انهاء حكم).

بيّنه تعديل

بيّنه تعديل:گواهان بر عدالت شاهد، مقابل بيّنه جرح.

از آن در باب قضاء سخن رفته است.

شرط پذيرش گواهى شاهد، عدالت است(-->عدالت). حاكم با علم به عدالت شاهد، شهادت او را مى‌پذيرد و با عدم آگاهى از آن، از مدّعى مى‌خواهد شاهدان خود را تزكيه(-->تزكيه)كند؛ بدين معنا كه بيّنه‌اى بر عدالت آنان بياورد.(1)اگر مدّعى بر عدالت شهود بيّنه اقامه كند و منكر نيز در مقابل، بر نفى عدالت ايشان اقامه بيّنه كند، بين دو بيّنه تعارض پيش مى‌آيد،

• (1)جواهر الكلام 40/ 110