اُمُّ القُرى --> مكّه

اُمُّ الكتاب؛ سوره -->حمد؛ سوره

اماله

اِماله: وارد كردن دارو به روده بزرگ از راه مقعد/ ميل دادن صداى فتحه به كسره يا «الف» به «يا».

از اماله به معناى نخست به مناسبت در باب طهارت و صوم سخن رفته است.

طهارت:تماس داشتن چيزى با عين نجس، مانند خون در داخل بدن، موجب نجاست آن نمى‌شود. از اين رو، اگر ابزار يا داروى اماله در داخل بدن با مدفوع تماس يابد و پس از بيرون آمدن، به نجاست آلوده نباشد، پاك است؛ امّا برخى در صورت علم به ملاقات آن با نجاست در داخل بدن، احتياط را در اجتناب از آن دانسته‌اند.(1)همچنين خروج داروى اماله، در صورتى كه به نجاست آلوده نباشد، موجب بطلان وضو نيست.(2)

صوم:بنابر قول گروهى، اماله با مايعات، روزه را باطل مى‌كند؛ ليكن در روزه واجب معيّن، مانند روزه ماه رمضان در اينكه تنها قضاى آن واجب مى‌شود يا علاوه بر آن كفّاره نيز بر عهده مكلّف مى‌آيد، اختلاف است.(3)بنابر قول به وجوب كفّاره، اگر اماله ضرورى باشد كفّاره واجب نيست؛ بلكه تنها قضاى روزه واجب است.(4)اماله غير ضرورى با مايعات در روزه واجب معيّن و نيز قضاى روزه ماه رمضان در بعد از ظهربنابر قول مشهور حرام است.(5)اماله با اشياى جامد به نظر بيشتر فقيهان بر روزه دار حرام نيست؛ هرچند كراهت دارد.(6)

اماله به معناى دوم از اصطلاحات علم تجويد است كه به مناسبت در باب صلات آمده است.

رعايت آنچه عالمان علم تجويد براى نيكو شدن قرائت قرآن بيان كرده‌اند، مانند اماله در قرائت نماز، واجب نيست.(7)

• (1)العروة الوثقى 1/ 56
• (2)184
• (3)تكميل مشارق الشموس/ 343 ـ 344 ؛ جواهر الكلام 16/ 274 ـ 275 ؛ العروة الوثقى 2/ 193 و 202
• (4)مستمسك العروة 8/ 306
• (5)تكميل مشارق الشموس/ 343 ـ 344
• (6)تلخيص‌الخلاف 1/348؛ جواهر الكلام 16/ 272 و 275 ؛ العروة الوثقى 2/ 193
• (7)العروة الوثقى 1/ 656 .