آنان براى حلّ اختلافات خود مى‌توانند نزد قاضى مسلمانان يا قاضى خودشان مراجعه كنند و دولت اسلامى تا جايى كه به حال مسلمانان ضرر و بامصالح كشور اسلامى منافات نداشته باشد، نمى‌تواند در شئون آنان دخالت نمايد(--> اهل ذمّه).

2. آزادى بيان و قلم:بر اساس اصل حرّيت، آدمى در ابراز انديشه‌ها و افكار خود و نيز چاپ و نشر آنها آزاد است، امّا پرهيز از دروغ، نشر باطل، ترويج منكرات، اهانت به فرد يا جامعه و آنچه موجب تضعيف نظام و امّت اسلامى است، واجب و ارتكاب آنها حرام است؛ از اين رو، چاپ و نشر محصولات فرهنگى و كتابهاى منحرف(-->كتب ضالّه)جايز نيست و دولت اسلامى مى‌تواند از آنها جلوگيرى كند و يا در صورت نشر، آنها را جمع‌آورى نمايد. دولت اسلامى همچنين در دوران جنگ مى‌تواند از فعّاليّت مطبوعاتى كه باعث تضعيف روحيّه رزمندگان اسلام مى‌شوند يا اسرار را براى دشمن فاش مى‌كنند، جلوگيرى كند.

3. آزادى اجتماعات:بر اساس اصل حرّيت، مردم از حق برپايى اجتماعات و گردهمايى براى مشورت و تبادل نظر در موضوعات مورد علاقه خود تحت عنوان حزب، اتّحاديه و مانند آن، برخوردارند و دولت اسلامى نمى‌تواند از آن ممانعت كند، مگر آنكه براى نظام و امّت اسلامى مضرّ باشد.

4. آزادى كار:هر انسانى در عمل خود آزاد است و كسى نمى‌تواند او را به انجام دادن كارى مجبور كند. آدمى در انتخاب نوع، زمان، مكان، كمّيّت و كيفيّت كار آزاد است؛ هرچند در چارچوب مقرّر در شريعت اسلام، برخى كارها، مانند شراب سازى حرام شمرده شده است. همچنين مى‌تواند اين آزادى را با بستن عقد يا عهد با ديگرى، از خود سلب كند، مانند اينكه كسى خود را به مدّت ده روز در مكانى مخصوص براى عملى خاص ـ مثلاً بنّايى ـ اجير ديگرى كند.

5 . آزادى تجارت:آدمى بر اساس اصل حرّيت، در انواع تجارتهاى داخلى و خارجى به شرط حلال بودن كسب و به