آبونمان

آبونمان: نوعى قرارداد.

آبونمان قراردادى است كه به موجب آن، موضوع قرارداد، به طور مستمرّ و يا به صورت متناوب، در مدّتى معلوم يا نامعلوم، در برابر قيمت معلوم مبادله شود. همچون اشتراك در روزنامه، برق، گاز، آب و تلفن. به مالى كه پرداخت مى‌شود وجه اشتراك گويند.(1)

آبونمان از عناوين جديد است و مى‌توان برخى مصاديق آن، مانند اشتراك روزنامه‌ها و مجلاّت را تحت عنوان بيع سلف(--> بيع سلف)و برخى ديگر، مانند اشتراك آب، برق، گاز يا تلفن را تحت عنوان اِباحه معوّض(--> اباحه معوّض)تصحيح كرد.(2)البتّه نياز به اين نوع تصحيح بنابر قولى است كه معاملات مشروع را تنها معاملاتى مى‌داند كه در عصر شاع (نزول وحى) متعارف و رايج بوده است؛ ليكن بنابر قولى كه همه معاملات عقلايى را با دارا بودن شرايط كلّى صحّت معاملات صحيح مى‌داند، آبونمان نيز در صورت دارا بودن شرايط كلّى صحّت قراردادها، عقدى مستقل و صحيح است(--> عقد).

آبهاى عمومى

آبهاى عمومى: آبهاى مشترك ميان همه.

به آبهاى طبيعىِ جارى در سطح زمين كه ملك كسى نيست و همگان در بهره‌بردارى از آنها يكسانند ـ مانند درياها، نهرهاى بزرگ، چشمه‌ها و آبهاى فراهم آمده از برف و باران ـ آبهاى عمومى گفته مى‌شود و از آن در باب انفال و احياء موات سخن رفته است.

آبهاى عمومى از مشتركات(--> مشتركات)است و حيازت كننده آن(--> حيازت مباحات)به قصد تملّك، بلكه بنابر قول برخى، بدون قصد تملّك نيز مالك آن مى‌شود.(1)در اينكه جريان آبهاى عمومى در جويهاى شخصى موجب ملكيّت مالك آنها مى‌شود يا موجب حق اولويّت، اختلاف است. قول اوّل ، مشهور است.(2)خريد و فروش آب حيازت

• (1)جواهر الكلام 38/ 124
• (1)مبسوط در ترمينولوژى حقوق 1/ 4
• (2)126
• (2)المسائل المستحدثة (روحانى)/ 229 و 233 .