اين مطلب، تعريف آن و سپس تشريح، توضيح و بيان ويژگى‌ها و نتايج و احكام آن با ذكر مثال است.

تعريف بايد حدّ و مرز يك موضوع را كاملاًروشن سازد و تمامى مصداق‌هاى مفهوم خود را شامل گردد؛ به عبارت ديگر، تعريف بايد جامع و مانع باشد. از طرف ديگر، كلمات كليدى تعريف نيز بايد براى شنونده روشن و شناخته شده و قابل فهم باشد؛ چنانچه در منطق نيز مى‌خوانيم، معرِّف بايد اَجْلى از معرَّف باشد.

2 - توصيف

هنگامى كه نمى‌توانيم مفهومى را كاملاً تعريف كنيم، با برشمردن اوصاف و علل و نشانه‌ها و خصوصياتش آن را مى‌شناسيم؛ مثلاً در علم پزشكى «سردرد» را نمى‌توان تعريف كرد اما آن را چنين توصيف مى‌كنند:

«سردرد يكى از بيمارى‌هاى شايع است كه علل مختلفى دارد؛ چون: گريپ، بى‌خوابى، پر شدن معده، بالا رفتن فشار خون، بالا بودن چربى خون، اختلالات عصبى مثل ميگرن و وجود غُدّه مغزى و...»

3 - استدلال

يكى ديگر از راه‌هاى مهم پرورش مفاهيم «استدلال» است. در برخى از نوشته‌هاى تحليلى يا تشريحى، گاه نويسنده براى اثبات مدعاى خود از استدلال كمك مى‌گيرد تا بتواند بر استوارى و حسن تأثير سخن بيفزايد.

اقسام استدلال

«تمثيل»، «استقراء» و «قياس» سه گونۀ مهمّ استدلال در اصطلاح منطق هستند يعنى آنجا كه مى‌خواهيم از چند قضيۀ معلوم به قضيه‌اى مجهول برسيم، سير و