2 - ميل به جاودانگى

هر كس در درون خود به وضوح مى‌يابد كه از نابودى گريزان است و شوق به زندگى ابدى دارد. از طرف ديگر، در نظام طبيعت هيچ ميلى بيهوده نيست و هر ميلى كه در انسان هست، جواب‌دهنده‌اى در خارج دارد. اين ميل انعكاس واقعيت جاودانى انسان و نشانگر يك زندگى ابدى و دور از مرگ در جهان هستى است.

استدلال‌هايى را كه قرآن مجيد در رابطه با منكران معاد با روش‌هاى حسى و عقلى و تجربى به كار برده است به پنج دسته مى‌توان تقسيم نمود، كه سه دسته از آنها، «امكان» معاد راثابت مى‌نمايند و دو دسته ديگر، «ضرورت» آن را به اثبات مى‌رسانند كه به ذكر نمونه‌هايى از آنها مى‌پردازيم.

الف) استدلال‌هايى كه امكان معاد را ثابت مى‌نمايند:

[1] - آفرينش اوّليه انسان:

در قسمتى از آيات خداوند، توجه منكران معاد را به آفرينش اوليه انسان فرا مى‌خواند.

اُبىّ بن خلف، يكى از مشركان، كه شنيده بود پيامبر مردم را به ايمان به خداى يگانه و اعتقاد به معاد دعوت مى‌كند، روزى استخوان پوسيده انسانى را از قبرستانى برداشت و نزد پيامبر آورد و آن را به صورت گرد در آورد و در فضا پراكنده ساخت و گفت: چه كسى اين استخوانهاى پوسيدۀ بر باد رفته را دوباره زنده مى‌كند؟

(أَ وَ لَمْ يَرَ اَلْإِنْسانُ أَنّا خَلَقْناهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ وَ ضَرَبَ لَنا مَثَلاً وَ نَسِيَ خَلْقَهُ قالَ مَنْ يُحْيِ اَلْعِظامَ وَ هِيَ رَمِيمٌ قُلْ يُحْيِيهَا اَلَّذِي أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ اَلَّذِي جَعَلَ لَكُمْ مِنَ اَلشَّجَرِ اَلْأَخْضَرِ ناراً فَإِذا أَنْتُمْ مِنْهُ تُوقِدُونَ‌).1 آيا انسان نديده است كه ما او را از نطفه‌اى آفريده‌ايم كه اكنون دشمن

[1]- سوره يس، آيات 77 تا 80.