درس هفتم:

بررسِی «لا ضرر» در حدِیث شفعه و منع فضل ماء (1)

بسم الله الرّحمٰن الرّحِیم

عرض شد مرحوم شِیخ‌الشرِیعه اصفهانِی در هر دو حدِیثِی که عقبة بن خالد از امام صادق علِیه السّلام در أقضِیة النبِی صلِّی الله علِیه و آله و سلّم نقل کرده است تشکِیک کرده است:

بررسِی قائل عبارت «لا ضرر و لا ضرار» در رواِیت حقّ شفعه و رواِیت منع فضل ماء

رواِیت اول مربوط به شفعه بود که کافِی عن محمّد بن عبدالله بن هلال از امام صادق علِیه السّلام رواِیت کرده است. البتّه ِیک رواِیت هم شِیخ در تهذِیب رواِیت کرده است که ظاهراً اِیشان اِین رواِیت را از کافِی گرفته است. در هر دو مورد بالأخره سند به عقبة بن خالد مِی‌رسد.

متن اِین رواِیت اِین است:

قَضِیٰ رسول الله صلِّی الله علِیه و آله و سلّم بِالشُّفعَةِ بَِینَ الشُّرَکاءِ فِی الأرَضِینَ و المَساکِنِ، و قال: «لا ضررَ و لا ضِرارَ» و قال: «إذا رُفَّتِ الأُرَفُ و حُدَّتِ الحُدودُ فَلا شُفعَة.»[1]

«پِیغمبر در زمِین و مسکن حکم به شفعه کردند و فرمودند: ”لا ضررَ و لا ضِرارَ.“...»

صحبت در «لا ضررَ و لا ضِرارَ» است که اِین عبارت کلام کِیست؟ کلام پِیغمبر

[1]. الکافِی، ج 5، ص 280؛ تهذِیب الأحکام، ج 7، ص 164.