فضايل، دليل امامت‌

از جمله دلايل امامت اهل بيت (ع) بر همه مخلوقات، فضايلى است كه ايشان به آن آراسته شده‌اند. در علم كلام آمده است كه شرط امامت، برترى داشتن او بر همه اهل زمان خويش است و در سراسر تاريخ، كسى برتر از او وجود ندارد.[1]

خداوند متعال فرموده است:

وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى‌ كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنا تَفْضِيلًا.[2]

و آنان [فرزندان آدم‌] را بر بسيارى از آفريده‌هاى خود برترى آشكار داديم.

از امام رضا (ع) روايت شده است:

امام، نشانه‌هايى دارد: عالم‌ترين، حكيم‌ترين، با تقواترين، بردبارترين و عابدترين مردم است.[3]

همچنين آن حضرت (ع) مى‌فرمايند:

همانا امام، يگانه روزگار خويش است. هيچ كس به درجه او نمى‌رسد، هيچ دانايى نظير او نيست و داراى رتبه مخصوصى از فضايل است، كه آن را به صورت اكتسابى و نه از طريق درخواست، بلكه از عطاى خداوند بخشاينده دريافت نموده است.[4]

علّامه حلّى در كتاب كشف‌المراد مى‌نويسد:

امام، بايد برتر از رعيت خويش باشد. زيرا نسبت ميان او و ديگران يكى از حالت‌هاى تساوى، نقصان يا برترى است. حالت سوم مطلوب و حالت اوّل محال؛ زيرا در صورت وجود تساوى، ترجيح او بر ديگران به واسطه امامت ممكن نيست به وجود بيايد. حالت دوم نيز محال است، زيرا مقدم داشتن فرد فروتر بر برتر قبيح است.

فضيلت ذكر فضايل‌

در روايات شريف نسبت به ذكر، كتابت، نگاه كردن و انتشار فضايل اهل‌بيت (ع) تأكيد و تشويق فراوانى شده است. اين بدان سبب است كه انتشار اين فضايل در ميان مردم، موجب علاقه پيدا كردن آنان به اهل بيت مى‌شود و هنگامى كه مردم از فضايل ايشان آگاهى يابند، نسبت به آنان محبت ورزيده و از ايشان پيروى خواهند كرد.

رسول خدا (ص) مى‌فرمايند:

«خداوند متعال براى برادرم- على‌ابن ابى‌طالب- فضايلى قرار داده كه شمارش نمى‌شود، پس هر كس فضيلتى از فضايل او را بيان نمايد- در حالى كه به حقيقت آن اقرار داشته باشد- خداوند همه گناهانش- از اوّل تا آخر را- مى‌آمرزد؛ و هر كسى فضيلتى از فضايل او را بنويسد، تا هنگامى كه آن نوشته موجود باشد، ملائكه برايش استغفار مى‌نمايند؛ و هر كس به فضيلتى از فضايل او گوش فرا دهد، خداوند گناهانى را كه به وسيله شنيدن مرتكب شده، مى‌آمرزد؛ و هر كس به نوشته‌اى از فضايل على نگاه كند، خداوند متعال گناهانى را به وسيله نگاه مرتكب شده، مى‌آمرزد».

سپس فرمودند:

«نگريستن به على‌بن ابى‌طالب، و ذكر او عبادت است و خداوند ايمان هيچ بنده‌اى از بندگانش را نمى‌پذيرد مگر همراه با ولايت او و برائت و بيزارى جستن از دشمنان او».[5]

از ام سلمه- كه خدا از او خشنود باد- نقل شده كه گفت: از رسول خدا (ص) شنيدم كه فرمودند:

«هيچ جمع و گروهى پيرامون فضايل على‌بن ابى‌طالب گرد هم نمى‌آيند، مگر آنكه ملائكه آسمان بر آنان فرود مى‌آيند تا آنكه ايشان را در بر مى‌گيرد. پس هنگامى كه متفرق شوند، ملائكه به آسمان عروج مى‌كنند. پس ديگر ملائكه به آنان مى‌گويند: ما از شما رايحه خوشى استشمام مى‌كنيم كه از ديگر فرشتگان به مشام نمى‌رسد و ما شميمى خوش‌بوتر از آن‌