و بهشتى است.»[1] با دقت در اين بيان بلند اوج انتساب ولايتى حضرتش روشن و آشكار مى‌گردد كه مى‌فرمايد:

نحوه لقاى آدم با اهل بيت، همان نحوه‌

لقاءالله است.

در منهج‌الصادقين، مرحوم ملافتح‌الله كاشانى مى‌گويد: اصّح روايت آن است كه حق- سبحانه- به استشفاع آل عبا، قبول توبه آدم كرد؛ چه اين روايت از ائمه صادقين (ع) مأثور است و در كتب ديگران مسطور است و از آن جمله «ابن مغازلى شافعى»، كه يكى از اعاظم اهل سنّت است، به اسناد خود از ابن عباس روايت كرده است كه او فرمود:

من از حضرت رسالت پرسيدم: كه يا رسول‌الله آن كلمات كه آدم از پروردگار خود تلقى نمود و آن را وسيله قبول توبه خود گردانيد، كدام كلمات بود؟ حضرت فرمود: كه آن اسم، من و على و فاطمه و حسن و حسين بود كه آدم از پروردگار خود تلقى نمود و آن را وسيله شفاعت خود ساخت و گفت خداوندا به حرمت اين اسامى و قدر و مرتبه محمد و على و فاطمه و حسن و حسين كه توبه من را قبول كنى و از آن‌چه از من صادر شده است، درگذرى. حق تعالى از بركات اين اسما از زلّت (خطا) او درگذشت و او را برگزيد و تاج اجتبا بر سر او نهاد.[2]

نقل قول ابن مغازلى را بدين جهت از مؤلف و مفسر محترم منهج‌الصادقين آورديم تا دانسته شود كه علاوه بر محدثان شيعه، عامه نيز روايت توسل حضرت آدم به ائمه معصومين (ع) را دارند و بايد دانست كه آشنايى با ولات و فهم و درك آنان كه خود كلمةالله‌اند و درك و فهم كلام و گفته‌هاى آنان، بدون طهارت باطن و تزكيه ممكن نيست.

تزكيه شرط درك كلام خدا، پيامبر و ائمه (ع)

«اگر مى‌خواهيد موفق به درك و فهم كلمات انبيا، كلمات كتاب خدا، نهج‌البلاغه، و كلمات صحيفه سجاديه شويد، بايد مزكى شويد. اگر مزكّى شديد درك مى‌كنيد. آن‌چه را متكلم اراده كرده است، معلوم نيست بفهميد، لكن مصاديق مفاهيم به اختلاف نفوس مختلف است. قرآن مى‌گويد:

لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ.[3]

كتاب عزيز را غير از انسان مطهّر نمى‌تواند بفهمد.

فهم حكيمانه مى‌گويد: مراد از مطهّر، مطهر از پليدى‌هاست، مطهر از رذائل نفسانى و مطهر از شرك است. تا زمانى كه انسان از اين رذائل طهارت پيدا نكند و پاك نشود، با كتاب خدا آشنا نمى‌شود. درك فقهى مى‌گويد: يعنى تماس بدنى و اعضا و جوارح؛ يعنى بى‌وضو نمى‌توان دست به قرآن بزنى، اين هم درست است. اين هم مطهر است. طهارت از ارجاس، تطهير است.

اهل بيت (ع) در مرتبه اعلاى طهارت‌

تطهير در آيه:

إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً.[4]

تطهير از رذائل است و با تطهير از اعيان نجس، خيلى فاصله دارد. انسان در تطهير از اعيان نجس، ظرف چند دقيقه مى‌تواند سرتاپاى بدن نجس را با آب تطهير كند، ولى در تطهير از رذائل، انسان پنجاه سال هم زحمت بكشد، معلوم نيست موفق به آن شود. لذا بايد گفت: مورد اين آيه، اهل بيت عصمت و طهارت هستند و كسى جز ولايت رتبه اعلاى طهارت را ندارد.[5]

پى‌نوشت‌ها:

با استفاده از سيرى در آفاق، يادنامه آيت‌الله بهاءالدينى با تلخيص.

[1]. سوره تكاثر، آيه 8.

[2]. پياده شده از نوار.

[3]. همان.

[4]. مراد از كلمات، كلمات ادعيه مثل دعاى عرفه امام حسين (ع) ترددى فى الاثار يوجب بعدالمزار (اين مقام مال اوست كس ديگر نمى‌تواند اين حرف را بزند اين حرف مال آن مرد الهى است).

[5]. همان.

[6]. همان.

[7]. سوره بقره (2)، آيه 124.

[8]. سوره مريم (19)، آيه 30.

[9]. سوره بقره (2)، آيه 33.

[10]. نهج‌البلاغه، صبحى صالح، خطبه 192.

[11]. سوره مائده (5)، آيه 25.

[12]. نهج‌البلاغه صبحى صالح، نامه 53، ص 426.

[13]. پياده شده از نوار.

[14]. همان.

[15]. كلينى، اصول كافى، كتاب الحجه، ج 1، ص 199.

[16]. سوره بقره (2)، آيه 34.

[17]. در تفسير نورالثقلين، ج 1، ص 56، ذيل آيه شريف، روايات متعدد آمده است كه بيشتر آن حاكى است كه كلماتى كه القاء به حضرت آدم شد، نام خمسه طيبه بود. امّا از آنجايى كه «كلهم نورٌ واحد» و چهارده معصوم يك نورند، سخن آقا اوج بيشتر دارد.

[18]. پياده شده از نوار.

[19]. همان.

[20]. تفسير منهج‌الصادقين فى الزام المخالفين، ج 1، ص 166.

[21]. سوره واقعه (56)، آيه 79.

[22]. سوره احزاب (33)، آيه 33. به درستى كه خدا اراده كرده رجس و پليدى را از شما دور كند و شما را كاملًا پاك سازد.

[23]. پياده شده از نوار، (در تفاسير عامه آمده است كه اين آيه در طهارت نبى خاتم و اميرالمؤمنين و فاطمه زهرا و امام حسن و امام حسين (ع) نازل شده است. ثعلبى در تفسيرش و حاكم حسكانى در شواهدالتنزيل، ج 2، ص 52 به بعد و صفحات 31، 11، 28، 29، 31 در المنثور ذيل آيه مورد بحث، تفسير نمونه، ج 17، ص 300.