به جزئيات آن ساكت است براى روشن شدن قضيه به سراغ بعضى از رواياتى مى رويم كه در ذيل اين آيه از فريقين نقل شده است.

الف- روايات شيعه:

1- روايتى است از امام باقر (ع) كه در ذيل اين آيه فرمودند:

«ان ذلك يكون عند خروج المهدى من آل محمد، فلايبقى احدالا اقر بمحمد (ص)»

«اين واقعه مربوط به زمان خروج مهدى از آل محمد (ص) است كه هيچكس در روى زمين باقى نمى ماند مگر اينكه به [نبوت حضرت‌] محمد (ص) اقرار كند.»[1]

2- از امام صادق (ع) روايت شده است كه در ذيل اين آيه فرمودند:

«والله ما نزل تاويلها بعد و لاينزل تاويلها حتى يخرج القائم، فاذا خرج القائم لم يبق كافر بالله العظيم و لا مشرك بالامام الا كره خروجه»

«قسم به خدا، تاويل و حقيقت اين آيه تا به حال نازل نشده است و نازل نمى شود مگر زمانى كه قائم خروج كند. سپس زمانى كه آن قائم (ع) خروج كرد هيچ كافر به خداى عظيم و هيچ مشرك به امام نيست مگر اينكه از خروج او ناخوشايند است.»[2]

3- روايتى است از امام باقر (ع) كه فرمود:

«القائم منا منصور بالرعب، مويد بالنصر .... يبلغ سلطانه المشرق و المغرب و يظهرالله عزوجل دينه على الدين كله ولوكره المشركون، فلايبقى فى الارض خراب الاعمر، و ينزل روح الله عيسى بن مريم فيصلى خلفه ....»

«آن كسى كه از ميان ما قيام مى كند به وسيله رعب [در دل كفار] يارى مى شود. و به وسيله يارى [از جانب ما و مؤمنين‌] تائيد مى شود .... حكومتش مشرق و مغرب را فرا مى گيرد و خداوند عزوجل دينش را بر همه اديان غلبه مى دهد، هر چند كه مشركان ناراحت باشند. پس در اين هنگام زمين خرابى نيست مگر اينكه آباد شود، و همچنين روح الله عيسى بن مريم (ع) نيز فرستاده مى شود و پشت سر آن حضرت نماز مى خواند.»[3]

4- در روايت ديگرى از امام حسين (ع) مشخص شده است كه اين فرد، دوازدهمين امام و نهمين فرزند آن حضرت است.

«منا اثنى عشر مهديااولهم اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (ع) و اخرهم التاسع من ولدى و هوالقائم بالحق، يحيى الله به الارض بعد موتها و يظهر به الدين الحق على الدين كله و لوكره المشركون»

«از ميان ما دوازده هدايت كننده مى باشد كه اولين آنها اميرالمؤمنين و آخرين آنها نهمين فرزند من مى باشد، او به حق قيام مى كند، خداوند به وسيله او زمين را بعد از بى حاصليش زنده مى كند و به وسيله او دين حق بر همه اديان غلبه پيدا مى كند هر چند كه براى مشركين ناخوشايند است.»[4]

اينها نمونه اى از روايات بود كه از طريق شيعه نقل شده و خبر از قيام كننده اى مى دهد كه هم نامش و هم نسبتش و هم كارهايش مشخص است. او به وسيله قيام خود بر سراسر جهان حكومت مى كند و حضرت عيسى بن مريم 8 نيز او را همراهى مى كند.

ب- روايات اهل سنت:

1- در تفسير «الدرالمنثور» در ذيل اين آيه روايتى به اين شرح نقل شده است: