بر اساس آن آفريده است و دگرگونى در آفرينش خدا نيست.»[1]

چنين دينى چون مطابق فطرت است، حق است و چون حق است، پايدار و استوار است بنابراين در ادامه همين آيه شريفه فرمود:

«ذلِكَالدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ»

«اين دين محكم و استوار است ولى اكثر مردم نمى دانند»[2]

بر اساس همين اصل تنها دين رسمى، نزد خداوند، اسلام است‌[3] و اگر كسى دينى غير از اسلام انتخاب كند از او قبول نمى شود.[4] حال كه چنين است اراده خداوند بر اين قرار گرفته است كه با ارسال رسل اين دين رسمى را كه مطابق با فطرت نيز مى باشد، همگانى كند و چنين مى فرمايد كه:

«هُوَالَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى‌ وَ دِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَ كَفى‌ بِاللَّهِ شَهِيداً.»

«او كسى است كه پيامبرش را به همراه هدايت در دين حق فرستاد تا اين دين را بر همه اديان چيره كند و خداوند براى شهادت كافى است.»[5]

خدايى كه‌ «عالِمُالْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ» است‌[6] و كوچكترين چيزى در زمين و آسمان از او پنهان نيست‌[7] و راستگوتر از او كسى نيست‌[8] و وعده او حق است‌[9] بالاخره كسى بيش از خدا به عهد خود وفادارتر نيست‌[10] چنين خدايى براى شهادت به اين مسأله كافى است و او خبر مى دهد كه چنين امرى تحقق مى يابد.

از طرف ديگر چون دست و قدرت خداوند بالاترين دستها و قدرتها است‌[11] و او بر تمام بندگان خود مسلط است‌[12]، كسى قادر نيست كه در برابر خداوند قد علم كند و مانع تحقق اراده و خواسته او شود. بنابراين، در همين آيه محل بحث در سوره صف و توبه، بعد از خبر دادن از غلبه حق فرمود: «وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»؛ يعنى اين امر تحقق مى يابد هر چند كه مشركين از اين كار بدشان بيايد.

مشركين و ساير رهروان راه باطل با قدرت ناچيز خود، تلاش در خاموش كردن نور حق دارند ولى خداوند تمام تلاش آنها را بيهوده مى داند و نور خود را كامل مى كند.

در سوره صف قبل از آيه محل بحث مى فرمايد:

«يُرِيدُونَلِيُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ»

«آنها مى خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش كنند ولى خداوند نور خود را كامل مى كند هر چند كه براى كافران ناخوشايند است.»[13]

همچنين شبيه همين تعبير با مقدارى تفاوت در سوره توبه قبل از آيه محل بحث آمده است:

«يُرِيدُونَأَنْ يُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ يَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ»

«آنها مى خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش كنند ولى خداوند فقط مى خواهد نور خود را كامل كند هر چند كه براى كافران ناخوشايند است.»[14]

كافران براى رسيدن به مقاصد شوم خود از هر درى وارد مى شوند. گاهى از طريق مسخره كردن اسلام و مسلمين گاهى از طريق محاصره اقتصادى، گاهى از طريق جنگ، گاهى از طريق حركت منافقانه و اختلاف در صفوف مسلمين، گاهى از طريق انحرافات اخلاقى، گاهى از طريق سلطه سياسى، نظامى يا اقتصادى. ولى بالاخره خداوند وعده داده كه پيروزى نهايى با حق است و آنها تسليم اراده حق گرديده و نابود مى شوند و اين در حقيقت همان تحقق وعده الهى است كه مى فرمايد:

«وَالْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى‌»[15]

و يا در چند جاى ديگر از قرآن مى فرمايد:

«وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ»[16]

اين وعده الهى است كه آنچه سرانجام باقى مى ماند و مفيد و سازنده و حياتبخش است تقوى است و سرانجام پيروزى با متقيان است. مرحوم «علامه طباطبائى» در اين باره چنين مى گويد:

«سرانجام دنيا تسليم حق خواهد گشت، چون اين وعده خداوند است كه‌ «وَالْعاقِبَةُ لِلتَّقْوى‌» علاوه بر اينكه نوع‌