رشید
رضا با پذیرش ظاهر آیه درباره عذاب نازلشده مینویسد که
در قرآن از عذاب قوم شعیب به «رجفه»، «صیحه»[1]
و عذاب «یوم الظله»[2] یادشده است. حضرت
شعیب برای دو گروه مبعوث شدند که هردو اهل کفر و معصیت بوده و
آن حضرت همزمان به انذار آن دو گروه پرداخت و بعید نیست که این
دو قوم همزمان یا در دو زمان نزدیک به هم گرفتار عذاب گردیده
باشند. قوم «مدین» با زمینلرزه و صیحه همراه آن، عذاب شدند و
عذاب اصحاب «ایکه» با بادهای شدید و گرم بود که در انتها
ابری سایهگستر آسمان را پوشانید. آنها از شدت ناراحتی
برای خنک شدن در سایه ابرها پناه گرفتند و ابرها آنها را پوشانده و
همگی خفه شدند. برخی از مفسران معتقدند هر دو گروه به یک
کیفر عذاب شدند.[3] بهاینترتیب آنکسانی
که شعیب را تهدید کردند همگی همانند قوم ثمود هلاک شده و به
عذاب صیحه گرفتار شدند؛ گویی اصلاً در آنجا اقامت نداشتند.
در
تفسیر المنار از مجموعه بیانات قرآن در سورههای مختلف درباره
عذابهای وارده نتیجه گرفتهشده که صیحه همان صدای صاعقه
است پس خداوند آن را بر ثمود و مدین فرستاد که درنتیجه آن، صدای
شدیدی برخاست و از شدت آن زمین لرزید و آنها همانند جسدهای
خشکیده بیجان بر زمین افتادند و مردند. به باور مفسر، مستند
برخی تفاسیر که صیحه را به جبرئیل نسبت دادهاند بر اساس
روایات است و بر مبنای وی اخبار غیبی تنها بهتصریح
وحی پذیرفته میشوند.[4]
[1] -هود94 «وَلَمَّا
جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا و الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ
مِنَّا و أَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ ... ».