حقيقت چنين است: هر كه به هنگام نيازمندى تو و توانايى او، بر سود رسانى به تو بى‌پروا باشد، او دشمن تو است، كلمه دشمن را- از آن رو كه بى‌پروايى از لوازم دشمنى است- از چنان كسى استعاره آورده است، و كبراى مقدّر آن نيز چنين است: هر دشمنى سزاوار اجتناب و دورى است.

(62687- 62680) هيجدهم: او را متوجّه ساخته است كه نااميدى از بعضى خواستهاى دنيايى، گاهى وسيله‌اى است براى ايمنى از نابودى و نجات از هلاكت، آنجا كه طمع در چنان خواسته‌اى- مانند طمع رسيدن به سلطنت و نظاير آن- باعث هلاكت مى‌گردد.

(62705- 62688) نوزدهم: با عبارت: ليس كل عورة (هر زشتى نبايد) تا كلمه رشده، او را بر اين مطلب توجّه داده است كه پاره‌اى از امور ممكن و فرصتها باعث غفلت جوينده بينا از حركت به جانب هدف خود و مانع راه بردن به سوى آن و رسيدن به آن مى‌شوند، در صورتى كه يك فرد نابينا به هدف مى‌رسد. كلمه «بصير بينا» را براى خردمند زيرك، و نابينا را براى نادان ابله استعاره آورده است هدف از اين گفتار، منع از افسوس خوردن و بى‌تابى كردن نسبت به خواسته‌هايى است كه وصول به آنها ممكن بوده اما از دست رفته‌اند.

(62711- 62706) بيستم: او را سفارش كرده است تا كار بد را تأخير اندازد و در آن شتاب نكند، و بر اين مطلب به وسيله قياس مضمرى توجه داده و صغراى آن را چنين ذكر فرموده است: زيرا تو هر وقت بخواهى مى‌توانى بر انجام آن شتاب ورزى، و كبراى آن نيز در حقيقت چنين است: و هر چيزى كه چنان باشد شايسته شتاب نيست، چون از بين رفتنى نيست، و نظير آن است از سخنان حكمت‌آميز عبارت زير: «پيش از كار بد به كار نيك اقدام كن، زيرا تو هميشه بر كار نيك قادر نيستى در صورتى كه به كار بد هرگاه بخواهى توانايى».

(62717- 62712) بيست و يكم: او را بر ضرورت بريدن از نادان به وسيله قياس مضمرى‌