خواستن صاحب دنيا، آورده شده است، و همچنين صفت سير نشدن براى ايشان استعاره است، و اين سخن از رسول خدا نيز روايت شده است: «منهومان لا يشبعان: منهوم بالمال و منهوم بالعلم.»

(3447) 447-

الْقَنَاعَةُ مَالٌ لَا يَنْفَدُ (86915- 86912)

[ترجمه‌]

«قناعت، ثروت بى‌پايان است».

[شرح‌]

(86926- 86912) سيد رضى مى‌گويد: بعضى اين سخن را از رسول خدا (ص) نقل كرده‌اند.

كلمه مال را براى قناعت با صفت بى‌پايان از آن رو استعاره آورده است كه بدان وسيله بى‌نيازى ابدى حاصل مى‌شود، همچون ثروتى كه جاودانه باشد

(3448) 448- امام (ع) به زياد بن ابيه- وقتى كه او را براى خطّه فارس به جاى عبد اللّه بن عباس تعيين كرد- در ضمن سخنى طولانى كه بين آنها ردّ و بدل شد و امام او را از پيشاپيش گرفتن ماليات نهى كرد، فرمود:

اسْتَعْمِلِ الْعَدْلَ وَ احْذَرِ الْعَسْفَ وَ الْحَيْفَ- فَإِنَّ الْعَسْفَ يَعُودُ بِالْجَلَاءِ وَ الْحَيْفَ يَدْعُو إِلَى السَّيْفِ (86969- 86954)

[ترجمه‌]

«با عدل و انصاف رفتار كن، و از تندروى و ستم بپرهيز، زيرا كه تند روى منجر به آوارگى مردم، و ستمكارى باعث به كار بردن شمشير مى‌گردد».

[شرح‌]

(86969- 86927) امام (ع) زياد را به عدالت امر كرده و از ستمكارى بر مردم و بى‌انصافى برحذر داشته است، يعنى وادار كردن مردم به كارهاى دشوارى كه بر انجام آنها هيچ تمايلى ندارند. امام (ع) از بى‌عدالتى به وسيله قياس مضمرى برحذر داشته است كه مقدمه صغراى آن فانّ العسف ... است يعنى بى‌عدالتى باعث‌