[شرح‌]

(86748- 86707) امام (ع) براى روزگار، نكوهشهايى نموده است:

1- كلمه «عضوض» را براى دنيا استعاره آورده است به اعتبار اين كه دنيا چون حيوان ناهموار، ناراحت كننده و گزنده است. وزن فعول در اينجا براى مبالغه است.

2- مالدار آنچه در دست دارد سخت مى‌گيرد. كنايه از بخل وى از مال خود است، و براى درستى سخن خود: «و لم يؤمر بذلك، يعنى: در حالى كه بدان مأمور نشده است و به آيه مباركه‌ وَ لا تَنْسَوُا الْفَضْلَ بَيْنَكُمْ‌ [1] استدلال فرموده است، زيرا اين آيه به استحباب صرف ما زاد مال دلالت دارد، و اين خود، با بخل در مال منافات دارد.

3- در آن روزگار، مقام بدان بالا مى‌رود و نيكان خوار مى‌گردند.

4- درماندگان، از روى جبر، با رهبران جور و ستمگران معامله كنند، و بر زشتى مطلب منع پيامبر را دليل آورده است.

(3441) 441- امام (ع) فرمود:

يَهْلِكُ فِيَّ رَجُلَانِ مُحِبٌّ مُفْرِطٌ وَ بَاهِتٌ مُفْتَرٍ (86759- 86752)

[ترجمه‌]

«دو دسته در باره من هلاك مى‌شوند: دوستى كه تند روى مى‌كند، و بهتان زننده‌اى كه دروغ مى‌بندد.»

[شرح‌]

(86774- 86752) سيد رضى مى‌گويد: اين سخن مانند عبارت سابق آن بزرگوار: «هلك فى رجلان محبّ غال و مبغض قال» مى‌باشد.

دوست تندرو، مانند غلاة كه زياده از حّد امام را ستوده و در طرف افراط