اوست كه در لازم را
نيز به روى او بگشايد و او را از فيض خويش بهرهمند سازد زيرا كه در وجود خدا بخلى
نيست و در سلطنت او منعى وجود ندارد. و صفت گشودن در، استعاره براى موفق ساختن و
آماده كردن بنده است توسط خداوند، براى چنان مرحمتى.
(3411)
411- از امام (ع) پرسيدند: از عدالت و بخشندگى كدام يك بهتر است؟ فرمود:
«عدالت چيزها
را در جاى خود مىنهد، و بخشندگى آنها را از جاى خود بيرون مىسازد، و عدالت
نگهبان همه است ليكن بخشندگى تنها به كسى كه به او بخشش شده بهره مىرساند پس
عدالت برتر و بالاتر است.»
[شرح]
(86131-
86101) امام (ع) به فضيلت عدالت وسيله دو قياس مضمرى اشاره فرموده است كه مقدمه
صغراى اوّل: العدل ... جهتها است، مقصود آن است كه در آغاز بخشندگى از صاحبش
مىخواهد تا آنچه را كه مالك است از جاى خود و از محل نيازش كه بنا به خواست عدالت
آنجا سزاوارتر است، خارج سازد. و صغراى قياس دوّم نيز عبارت «و العدل ... خاصّ»
است. كلمه: «سايس» را به اعتبار اين كه نظام عالم به عدالت بستگى دارد، استعاره
براى عدالت آورده است، در صورتى كه بخشندگى تنها به كسى از مردم كه مورد بخشش قرار
مىگيرد، عارض مىشود، و كبراى مقدّر هر دو قياس چنين است: ميان دو امرى كه چنين
باشند، عدالت برتر و بهترين آنها است.