(3361) 361- امام (ع) فرمود:

رُبَّ مُسْتَقْبِلٍ يَوْماً لَيْسَ بِمُسْتَدْبِرِهِ- وَ مَغْبُوطٍ فِي أَوَّلِ لَيْلِهِ قَامَتْ بَوَاكِيهِ فِي آخِرِهِ (84551- 84538)

[ترجمه‌]

«بسا روى آورنده به روز كه پشت بر آن نكند، و بسا كسى كه اوّل شب بر او حسرت بردند ولى آخر شب، گريه كنندگان بر او گريستند.»

[شرح‌]

(84551- 84538) هدف از اين سخن بيدار باش از خواب غفلت نسبت به مرگ و پس از مرگ است در مورد نتيجه عملى كه انسان انجام مى‌دهد.

(3362) 362- امام (ع) فرمود:

الْكَلَامُ فِي وَثَاقِكَ مَا لَمْ تَتَكَلَّمْ بِهِ- فَإِذَا تَكَلَّمْتَ بِهِ صِرْتَ فِي وَثَاقِهِ- فَاخْزُنْ لِسَانَكَ كَمَا تَخْزُنُ ذَهَبَكَ وَ وَرِقَكَ- فَرُبَّ كَلِمَةٍ سَلَبَتْ نِعْمَةً وَ جَلَبَتْ نِقْمَةً (84581- 84555)

[لغت‌]

(وثاق): ريسمان، بند

[ترجمه‌]

«سخن در بند تو است تا آن را نگفته‌اى، امّا همين كه گفتى تو در بند آنى، پس زبانت را نگاه‌دار چنان كه طلا و نقره را در خزانه قرار مى‌دهى. بسا كلمه‌اى كه باعث از دست رفتن نعمتى مى‌شود و عذاب و گرفتارى پيش مى‌آورد.»

[شرح‌]

(84581- 84555) امام (ع) امر فرموده است كه از سخنى كه شايسته گفتن نيست و همچنين سخن نابجا، زبان را نگه دارند، و نگهدارى زبان را به اندوختن طلا تشبيه كرده است و وجه شبه اهميّت در نگهدارى است، و از گفتن سخن ناروا به وسيله دو قياس مضمر بر حذر داشته است كه صغراى يكى از آنها عبارت:

«الكلام ... وثاقه» و كبراى مقدّرش چنين است: هر سخنى كه چنين باشد، جز