هر كس بر آنچه به او
روزى شده بسنده كند، به آسايش رسيده و در ميان آرامش فرود آمده است و دلبستگى به
دنيا كليد بدترين رنجها و مركب همه گرفتاريهاست و حرص، گردنفرازى و حسد انسان را
به گرفتارى در گناهان مىكشد، و بدكارى جامع همه عيبهاى نارواست.»
[شرح]
(83945-
83941) 1- هيچ شرافت و بزرگى بالاتر از اسلام نيست، زيرا كه لازمه اسلام شرافت
دنيا و آخرت است.
(83951-
83946) 2- هيچ عزّتى برتر از پرهيزگارى نيست، چون پرهيزگارى مستلزم همه صفات
پسنديدهاى است كه عزّت دنيا و آخرت را به همراه دارند، پس اين عزّت بالاترين
عزّتهاست.
(83957-
83952) 3- و هيچ پناهگاهى محكمتر از پارسايى نيست. كلمه المعقل (پناهگاه) را به
اعتبار نگهبانى انسان بدان وسيله از عذاب خدا، استعاره آورده است. و چون پارسايى
همان پايبند بودن به كارهاى نيك است، پس هيچ پناهگاهى استوارتر از آن نيست.
(83963-
83958) 4- هيچ شفيعى سودمندتر از توبه نيست. توضيح آن كه لازمه توبه كردن، گذشت
قطعى از كيفر توبه كننده است در صورتى كه در شفاعت ديگر واسطهها نتيجه قطعى نيست.
لفظ شفيع استعاره از توبه آورده شده است.
(83969-
83964) 5- هيچ گنجى بىنياز كنندهتر از قناعت نيست، از آن رو كه قناعت فضيلتى است
كه لازمهاش آرامش نفس و رضايت به آن چيزى است كه نصيبش شده و بىنيازى از ديگر
چيزهاست. در صورتى كه هيچ يك از گنجهاى ديگر دنيا چنين نيستند. لفظ «كنز» استعاره
است.
(83977-
83970) 6- هيچ ثروتى براى پيشگيرى از فقر مؤثرتر از تن دادن به روزى نيست، و اين
جمله نظير جمله قبلى است.