«نماز باعث
نزديكى هر پرهيزگار [به خدا] است، حجّ جهاد هر ناتوان است، و براى هر چيزى زكاتى
است و زكات بدن، روزه داشتن است، و جهاد زن، خوشرفتارى با همسر است.»
[شرح]
(77318-
77297) تبعّل يعنى رفتار با شوهر و برخورد با او. اين عبارات اشاره دارد به برخى
از اسرار عبادات: از جمله اسرار نماز آنست كه وسيله نزديكى به خداى تعالى است،
قبلا معلوم شد كه بزرگترين وسيله عبادى كه پرهيزگاران بدان وسيله به خدا نزديك
مىشوند، نماز است. و از جمله اسرار حجّ آن است كه حجّ به خاطر آن مشقّاتى كه سفر
حج دارد و مشكلاتى كه در طبيعت است و مقاومت نفس امّاره با تمام قدرت خود [كه اين
اعمال چه فايدهاى دارند!] به خاطر شبههاى كه از جهت بى اطّلاعى از اسرار حجّ و
فايده آن پيش مىآيد- با آنچه در كيفيت اعمال حجّ (مانند رمى جمره و ...) است كه
باعث تعجّب نادانان مىگردد- نوعى جهاد در راه خداست و امّا اين كه امام (ع) تنها
ناتوانان را ذكر كرده به خاطر جذب اينان به اين عبادت است و از طرفى توانايان جهاد
ديگرى دارند كه مشهور و روشن است. و از جمله اسرار روزهدارى آن است كه روزه زكات
بدن است، به دليل آنكه نيروى بدن را مىكاهد و شهوتش را درهم مىشكند، به خاطر
دستور الهى و اجر اخروى. و از جمله اسرار شوهردارى، خوشرفتارى با شوهر، و فرمانبردارى
از او در راستاى اطاعت خداست، و اين عمل باعث درهم شكستن نفس امّاره زن و تسليم او
در راه خداست.