1- زنهار از
دوستى نادان، امام (ع) از اين عمل برحذر داشته است به دليل پىآمدى كه نادانى دوست
نادان دارد، يعنى نهادن زيان به جاى سود- آنجا كه به قصد سود رساندن است- چون بين
سود و زيان فرقى نمىگذارد.
(74173-
74162) 2- زنهار از دوستى با بخيل. امام (ع) از آن رو كه بخل شخص بخيل باعث
خوددارى او از برآوردن نياز دوستش مىگردد، از اين عمل برحذر داشته است. كلمه:
احوج حال است براى ضمير در عنك.
(74181-
74174) 3- زنهار از دوستى بدكار، بدكارى صفت ناپسند رها كردن فضيلت عفّت و
پاكدامنى است. امام (ع) به دليل پيامد آن كه بىوفايى و فروختن دوست به اندك چيزى
است، از دوستى بدكار برحذر داشته است.
(74195-
74182) 4- زنهار از دوستى با كذّاب. امام (ع) با تشبيه آن به سراب از چنين دوستى
برحذر داشته است و با اين عبارت: يقرّب ...، به وجه شبه اشاره فرموده است.
توضيح مطلب
از اين قرار است كه شخصى كه پر دروغگو است، حقيقت آنچه را كه به زبان مىآورد
پوشيده مىدارد و در نتيجه كارهاى مشكل و دور را آسان جلوه مىدهد و دسترسى بدانها
را ساده مىنمايد، و كارهاى آسان نزديك را دور ساخته و مطابق هدفهايى كه دارد با
سخن دروغش آنها را دور جلوه مىدهد، با اين كه در واقع آن طور نيست، مانند سرابى
كه آب به نظر مىرسد در صورتى كه آب نيست.
تمام چهار
مورد زنهار كه با عبارت: فانّه همراهند، مقدمات صغرا براى قياسات مضمرى هستند كه
كبراى مقدّر آنها چنين است: و هر آن كس كه اين طور باشد از دوستى و همصحبتى با او
بايد حذر كرد. توفيق از جانب خداست.