هلاكت مى‌گردد».

[شرح‌]

(73428- 73425) به خاطر پيروى كارها از تقدير الهى و جريان امور بر طبق قضاى الهى، كلمه ذلّ يعنى خوارى، را استعاره آورده است، از آن رو كه انسان از قدر ناآگاه است. امكان دارد از نتايج پيروى امور از مقدّرات اين باشد كه آنچه را شخص ناآگاه مصلحت پنداشته و به تصوّر سود داشتن انجام مى‌دهد همان باعث هلاكت و نابودى وى گردد.

در اين عبارت اشارتى است بر ضرورت استناد كارها به خدا و تكيه نداشتن بر تدبير و دورانديشى، و بريدن از ما سوا و توجه تنها به او.

(3012) 12-

«از امام (ع) راجع به سخن پيامبر (ص) غَيِّرُوا الشَّيْبَ وَ لَا تَشَبَّهُوا؟ بِالْيَهُودِ؟ [1] پرسيدند، فرمود: تَذِلُّ الْأُمُورُ لِلْمَقَادِيرِ حَتَّى يَكُونَ الْحَتْفُ فِي التَّدْبِيرِ (73439- 73432)

[لغات‌]

(نطاق): لباسى كه هنگام پوشيدن به دليل درازى و پهنا روى زمين كشيده مى‌شود.

(جران البعير): سينه شتر.

[ترجمه‌]

«اين سخن را پيامبر (ص) هنگامى فرمود كه مسلمانان اندك بودند، اما اكنون كه اسلام گسترش يافته و پابرجا شده، هر مردى اختيار خودش را دارد».

[شرح‌]

(73439- 73432) پيامبر (ص) در آغاز اسلام، به پير مردان مسلمان دستور مى‌داد و آنان را