در عبارت: «حملتهم ... الهوينا» اشاره به وجه شبه، نموده است. و جمله:

حملتهم، در موضع جر، صفت اخوال است، مقصود امام (ع) از شقاوت، بدبختى است كه در دنيا و آخرت براى آنها مسلّم و قطعى است، و آنان- به دليل انكار حقانيّت محمد (ص)، و آرزوى باطلى كه همواره در سر مى‌پروراندند، و جان و مال خود را در راه آن صرف مى‌كردند، يعنى مغلوب ساختن پيامبر (ص) و خاموش كردن نور نبوّت و بر پا داشتن شرك- آماده براى آن شقاوت بودند.

كلمه: بوقع متعلق به فصرعوا، و عبارت: ما خلا صفت براى: سيوف، و لفظ: مماشاة استعاره است، مقصود آن است كه، بر ضربت آن شمشيرها سستى و كندى راه نداشت، و بعضى لم يماسّها با سين بدون نقطه از مماسّه نقل كرده‌اند، يعنى: چيزى از اين اوصاف بدانها در نياميزد.

(71457- 71436) چهارم: به مطالبه قاتلان عثمان توسط معاويه، امام (ع) با عبارت:

فادخل ... پاسخ داده، و مقصودش آن است كه همان طورى كه مردم، اطاعت و بيعت كرده‌اند، تو هم وارد جمع مردم باش درستى پاسخ روشن است. زيرا براى دو مدّعى و مخالف، حاكمى لازم است، و امام (ع) آن روز، حاكم بر حقّ بوده، و معاويه حق نداشته، گروهى از مهاجران و انصار را از او مطالبه كند تا به وى تسليم كند و او بدون محاكمه آنها را بكشد، بلكه او بايد سر به فرمان امام، نهاده و احكام او را در مورد خود جارى بداند، تا ديگران را به محاكمه بطلبد، چه به سود و چه به زيان وى باشد.

(71473- 71458)

عبارت: و امّا تلك التي تريد

يعنى فريب از شام، به منظور اعتراف امام به فرمانروايى معاويه بر شام است، وجه شبه آن فريب به فريب كودك، سستى و روشنى خدعه بودن آن براى هر كسى است. و امّا اين كه امام (ع) فرمود: درود بر شايستگان، از آن روست كه معاويه در نزد امام (ع) شايسته درود نبوده است.