تو به مردم مىرسد،
پاداش الهى عايد تو مىگردد و السلام».
[شرح]
در اين بخش
از نامه امام (ع) سخنان لطيفى است:
(70441-
70416) 1- امام (ع) بر ضرورت ترك خواستهاى گوناگون، و خوددارى از پيروى خواستهاى
جوراجور، توجّه داده است، به دليل پيامد ناروايى كه دارد، يعنى بازماندن از اجراى
موارد بسيارى از عدالت، و جهت ارتباط آن روش با چنين پيامدى روشن است، زيرا پيروى
از خواستههاى گوناگون باعث انحراف از ميانه روى در كارها مىشود. پس از اين كه بر
پيامد نادرست ستمكارى توجه داده است، امر به گسترش عدالت و برابر داشتن مردم در
برابر حق، فرموده، آن گاه بر فضيلت عدل و داد با قياس مضمرى اشاره كرده است كه
صغراى آن عبارت:
فانّه ...
العدل است كه تقدير آن چنين است: زيرا در ستمكارى، چيزى جاى عدالت را پر نمىكند،
و كبراى مقدر آن نيز چنين است: و هر چه را كه ستم و جور جبران نكند، بايد آن را
انجام داد و از آن پيروى كرد.
(70445-
70442) 2- چون پيروى از تمايلات گوناگون، از امورى است كه اگر مانند آن در حقّ خود
وى و يا در باره كسى از كارگزاران وى اتّفاق بيفتد، آن را زشت و ناروا مىشمارد و
به منزله آزارى است كه به او مىرسد، از اين رو امام (ع) او را مأمور به اجتناب
كرده و دستور داده است كه مبادا از جانب او در باره ديگران عملى سر بزند كه مانند
آن را از ديگران در حق خود نمىپسندد. و عبارت امام (ع) مقصود را بخوبى مىرساند،
و هدف بر حذر داشتن از چنان كارى است.
(70457-
70446) 3- و آنگهى او را مأمور ساخته كه خويشتن را براى اجراى واجبات الهى آماده
سازد، بنا به دو انگيزه اميد به پاداش و ترس از عقوبت، زيرا آنها انگيزه عملند.
(70476-
70458) 4- به وى هشدار داده است كه دنيا جاى گرفتارى و آزمون است، چنانكه