خانههاى آنان فرود نيايد زيرا باعث زحمت
آنها مىشود.
(58258- 58188)
4- از عبارت امض اليهم، تا جمله و لا تسوءنّ صاحبها،
آنچه موجب مصلحت و سزاوار است كه در حق آنان عمل كند به وى آموخته
است. كارهايى كه سبب شفقت بر آنهاست از قبيل وقار و آرامش و ايستادن در ميان جمع
آنان توأم با گفتارهايى از قبيل سلام گفتن و ابلاغ رسالت آن حضرت و چگونگى گفتارها
مثل كامل كردن تحيت و با نرمى و ملاطفت سخن گفتن تمام اينها دستوراتى است كه امر
به انجام دادنشان فرموده، و جمله فوق شامل منهيات و كارهايى هم هست كه دستور تركش
را داده است از جمله آنها: مسلمانى را نترساند و به آيندهاش بدبين نكند و بر او
سخت نگيرد و تكليف شاق بر او محول نكند، بدون اذن او در ميان شتران و گوسفندانش
داخل نشود، و مانند زورمداران و ستمكاران بر آنان وارد نشود و حيوانى را رم ندهد و
با زجر دادن و زدنشان صاحب آنها را آزرده خاطر نكند كه تمام اينها بر خلاف نظر
شارع است.
(58295- 58259) 5- نكته پنجم: امام در اين دستور نامه نهى از آزردن
حيوانات و داخل شدن بدون اجازه صاحبشان را دليل ذكر كرده است كه اكثر حيوانات مال
صاحبشان است، و اين امر به جاى مقدمه صغراى قياس مضمر از شكل اول مىباشد كه نتيجه
آن، نهى فوق است و كبراى آن چنين مىشود: هر كس كه بيشترين مال، از آن او باشد
براى تصرف در آن از ديگران شايستهتر است و لازمهاش آن است كه تصرف ديگران و داخل
شدن آنان بدون اذن او جايز نيست.
(58352- 58296)
6- و اصدع المال ... فى ماله،
در اين جملهها روش استخراج صدقه و بيرون كشيدن زكات از ميان شتران و
گوسفندان را بيان فرموده است كه آنها را دو نيمه كند و صاحبشان را بر انتخاب هر
كدام از آنها آزاد گذارد و هنگامى كه يكى را برگزيد بر او خرده نگيرد، و به او
نگويد كه «اين نشد، دوباره انتخاب كن»، و سپس نيمه ديگر را دو قسمت كند و او را
براى گزينش مختار گذارد و